هەواڵ

نزیکەی سێ مانگە لیژنەی دانوستانکاری پارتی و یەکێتی کۆنەبوونەتەوە

لیژنەی دانوستانکاری پارتی و یەکێتی نزیکەی سێ مانگە کۆنەبوونەوەتەوە، لیژنەی دانوستانکاری پارتی و یەکێتی دەڵێن، هیچ وادەیەک بۆ کۆبوونەوەی نوێ نییە.

لیژنەی دانوستانکاری پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتی نیشتمانی کوردستان نزیکەی سێ مانگە کۆنەبوونەوەتەوە و وادەی کۆبونەوەی نوێش دیار نییە.

دوایین کۆبوونەوەی لیژنەی دانوستکاری دوو حزبەکە، 21ـی ئایاری رابردوو لە هەولێر بەڕێوەچوو، بەپێی زانیارییەکانی دیجیتاڵ میدیای Mic، کۆبونەوەکە هیچ ئەنجامێکی نەبووە.

هەر بەپێی زانیارییەکان، کۆبوونەوەکەی لیژنەی دانوستکاری پارتی و یەکێتی ئەوەندە خراپ بووە، تەنها 36 خولەکی خایاندووە.

 دیجیتاڵ میدیای Mic قسەی لەگەڵ ئەندامانی لیژنەی دانوستانکاری پارتی و یەکێتی کرد، ئەوان رەتیان کردەوە، هیچ وادەیەک بۆ کۆبوونەوەی نوێ هەبێت.

مەسعود بارزانی، بافڵ تاڵەبانی و مەسرور بارزانی لە زنجیرە کۆبونەوەیەکەدا لەگەڵ نوێنەرە دیپلۆماسییەکانی ئەمریکا و ڕۆژئاوا لە عێراق جەختیان لەوە کردوەتەوە کە پێویستە پێش هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق حکومەتی نوێ پێکبهێنرێت.

ئەگەرچی پارتی و یەکێتی خواستی خۆیان بۆ پێکهێنانی کابینەی نوێ دەربڕیووە، بەڵام تا ئێستا هیچ ئەنجامێکی نەبووە.

پارتی و یەکێتی دیدگای حکومڕانی داهاتوویان داڕشتووە و گەیشتونەتە دابەشکردنی پۆستەکان؛ رۆژی 8ـی تەممووز قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە پشکی یەکێتی کە هاوکات لە لیژنەی دانوستانکاری یەکێتیشە بە دیجیتاڵ میدیای Micـی راگەیاند، کێشەکە لە پۆستە سیادییەکانە، یەکێتی دەیەوێت ئەمجارە هاوبەشێکی راستەقینەی پارتی بێت.

14ـی تەمموز؛ پارتی و یەکێتی بە سەرۆکایەتی مەسعود بارزانی و بافڵ تاڵەبانی کۆبوونەوە، وەک ئەو کات دیجیتاڵ میدیای Mic بڵاویکردەوە، کۆبوونەوەکە تەنها لەسەر پرسی مووچە بووە.

کۆبوونەوەکە لەسەر پرسی مووچە ئەنجامی هەبوو، شاندێکی هاوبەشی پارتی و یەکێتی بە سەرۆکایەتی بافڵ تاڵەبانی چووە بەغدا و لەگەڵ حکومەتی عێراق لێکتێگەیشتنی کرد.

ئەگەرچی کۆبوونەوەکە لەسەر مووچە ئەنجامی هەبوو؛ هەروەها پارتی و یەکێتی یەکخست بەڵام هیچ ئەنجامێکی کۆبوونەوەکە لەسەر پێکهێنانی حکومەت نەبینراوە.

هەواڵ

داهات و نەوت… هەولێر و بەغدا رێککەوتنی نوێ بۆ ناردنی مووچە دەکەن

داهات و نەوت حکومەتی عێراق و حکومەتی هەرێمی کوردستان دەباتەوە سەرمێزی گفتوگۆ، جێگرى سەرۆکى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق دەڵێت، رێککەوتن لەسەر نەوت کراوە و  لێکتێگەیشتنى باشیش لەسەر دۆسیەی داهاتە نانەوتییەکان هەیە. 

 دۆسیەی نەوت و داهاتە نانەوتییەکان، چارەنووسی مووچەی مانگی حوزەیرانیان و مانگەکانی دواتریان بە ئەنجامدانی رێککەوتنی نوێ لەگەڵ حکومەتی عێراق بەستوەتەوە. 

بەپێی زانیارییەکانی دیجیتاڵ میدیای Mic، حکومەتی عێراق داوای نیووەی کۆی داهاتە نانەوتییەکان دەکات، بەڵام حکومەتی هەرێمی کوردستان ئەوە رەتدەکاتەوە. 

حکومەتی هەرێمی کوردستان پێشنیازی کردووە، تەنها نیووەی ئەو داهاتانە بۆ حکومەتی عێراق بگەڕێنێتەوە کە بە داهاتی فیدراڵی دادەنێرن.

هەرێمی کوردستان پشتی بە مادەی 29ـی یاسای کارگێڕیی دارایی ساڵی2019ـی عێراق بەستووە، کە تێیدا هاتووە، 50%ی داهاتی رسومات و باجی فیدراڵی لەو فەرمانگانەی لەلایەن حکومەتی ناوەندییەوە بەڕێوەدەبرێن بۆ پارێزگاکان دەبێت.

شاخەوان عەبدوڵا، جێگرى سەرۆکى ئەنجوومەنى نوێنەرانى عێراق لە لێدوانێکی رۆژنامەوانیدا بەبێ باسکردنی وردەکارییەکان زانیارییەکانی دیجیتاڵ میدیای Micـی پشتراستکردەوە و رایگەیاند، لەئێستادا لێکتێگەیشتنى باش لەسەر دۆسییەى داهاتە نانەوتییەکانى هەرێمى کوردستان هەیە. 

دۆسیەی نەوت یەکێکی دیکەیە لە تەوەرەکانی گفتوگۆ، حکومەتی عێراق داوای 280 هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانە دەکات، هەرێمی کوردستان رایگەیاند، بەهۆی هێرشە درۆنییەکانەوە ناتوانێت ئەو بڕە بدات. 

عێراق وەک تێگەیشتنێک بۆ دۆخی بەرهەمهێنانی نەوت ئامادەیی دەبری هەر بڕە نەوتێک وەبگرێت کە لە هەرێمی کوردستانەوە رادەستیان بکرێت. 

شاخەوان عەبدوڵا، جێگرى سەرۆکى ئەنجوومەنى نوێنەرانى عێراق سەبارەت بە دۆسییەى نەوت ئاماژەی بۆ ئەوەکرد، کۆتایی هاتووە و هەرێمى کوردستان و عێراق رێککەوتنیان لەسەر کردووە.

نزیک دەبینەوە لە ناوەڕاستی مانگی ئاب، بەڵام مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان هێشتا چاوەڕوانی مووچەی مانگی حوزەیرانن. 

سەبارەت بە چارەنووسی مووچە و وادەی ناردنی لەلایەن بەغداوە شاخەوان عەبدوڵا وتى، لەگەڵ رێککەوتنى کۆتایی، بەغداد مووچەش دەنێرێت.

ناوەڕاستی مانگی تەمووزی ئەمساڵ، هەولێر و بەغدا لەسەر  پرسی مووچە و نەوت رێککەوتنێکییان راگەیاند، بەپێی رێککەوتنەکە هەرێمی کوردستان مانگانە بڕی 120 ملیار دینار داهاتی نانەوتی رادەستی بەغدا بکات، جگە لە رادەستکردنی بڕی 230 هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانە بە کۆمپانیای سۆمۆ.

 دوای ئەو دوو مانگەش مانگانە 50٪ی داهاتی نانەوتی رادەست بکرێت لەگەڵ هەمان بڕی نەوت، لە بەرامبەردا، وەزارەتی دارایی عێراق مانگانە مووچەی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان خەرج دەکات، بەڵام وادیارە ئەو رێککەوتنەش نەگەیشتووەتە ئەنجام و رێککەوتنی نوێ دەکرێت.