هەواڵ

پێنج مانگە ئەنجوومەنی پارێزگای کەرکوک دانیشتنی ئاسایی ئەنجام نەداوە

عومرە و بایکۆت شکستی بە سێ کۆبوونەوەی ئەنجوومەنی پارێزگای کەرکوک هێناوە و پێنج مانگە ئەنجوومەنەکە نەیتوانیوە کۆبوونەوەی ئاسایی خۆی ئەنجام بدات.

بایکۆتی بەشێک لە ئەندامان و بەشداری بەشێکی دیکەیان لە رێورەسمی عومرە، پێنج مانگە ئەنجوومەنی پارێزگای کەرکووکی گیرۆدەی دەردی کۆنەبوونەوە کردووە. 

ماوەی پێنج مانگە ئەنجوومەنی پارێزگای کەرکووک نەیتوانیووە، دانیشتنی ئاسایی ئەنجام بدات و سێ هەوڵی دانیشتنی ئەنجومەنەکە شکستی هێناوە. 

رۆژی 5ـی ئابی 2025، ئەنجوومەنی پارێزگای کەرکووک دوایین هەواڵی بۆ ئەنجامدانی دانیشتنی ئاسایی ئەنجامدا، بەڵام جارێکی دیکە رووبەڕووی شکست بووەوە. 

هۆکاری سەرەکی شکستهێنانی کۆبوونەوەکە بەشدارینەکردنی دوو ئەندامی ئەنجوومەنەکە بوو کە یەکێکیان لە پشکی یەکێتی نیشتمانی کوردستان و ئەوی دیکەشیان لە پشکی بەرەی تورکمانییە. 

ئەحمەد فاتیح لە هاوپەیمانی کەرکووک هێز و ئیرادەمانە بەهۆی چوونی بۆ عومرە نەیتوانی بەشداری دانیشتنەکە بکات، بەڵام پێدەچێت نارەزاییەکانی ئەحمەد رەمزی بۆ پشکی پێکهاتەکان لەبەڕێوەبردنی پۆستە ئیدارییەکانی شارۆچکە و شارەدێیەکانی کەرکوک بگەڕێتەوە.

بەرەی تورکمانی دابەشكردنی پۆستە ئیدارییەکان بە تایبەت لە پردێ بە ناهاوسەنگ دەزانێت، لەمانگی تەممووزی رابردووش وەکو هەنگاوێک بۆرووبەڕووبوونەوەی ئەو ناهاوسەنگییە دووجار رێگای سەرەکی کەرکوک-هەولێریان داخست. 

4ـی ئازاری 2025، ئەنجوومەنی پارێزگای کەرکوک دواین دانیشتنی خۆی لە یەکەمین ساڵی خولی دووەمی خۆی دا ئەنجامدا، کە دانیشتنی ژمارە 10بوو، ئەحمەد رەمزی ئەندامی ئەنجوومەنی پارێزگای کەرکوک لەسەر پشکی بەرەی تروکمانی، پاش زیاتر لە 6 مانگ لە بایکۆت بەشداری دانیشتنی ئەنجوومەنی پارێزگای کەرکوکی کرد.

لە30ـی نیسانی 2025 ئەنجوومەنی پارێزگای کەرکوک هەوڵی دا یانزەهەمین دانیشتنی ئاسایی خۆی لەبارەی چەند پرسێکی پەیوەست بەپرسە خزمەتگوزارییەکان سازبکات، بەڵام بەهۆی ئامادەنەوونی رێژەیی یاسایی دانیشتنەکە سازنەکرا.

لە21ـی ئایاری 2025، ڕەعد ساڵح لەهاوپەیمانی تەقەدووم و زاهیر ئەنوەر عاسی لەهاوپەیمانی عروبە لە بینای پارێزگای کەرکوک کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیان ڕێکخست و کشانەوەی خۆیان لە حکومەتی خۆجێیی پارێزگاکە ڕاگەیاند.

ئەو دوو ئەندامە هۆکاری کشانەوەیان لە هاوپەیمانی پێکهێنانی حکومەت بۆ ئەوە گەڕاندەوە، دوای نۆ مانگ لە ڕێککەوتن لەگەڵ یەکێتیی نیشتمانی کوردستان تا ئێستا بەڵێنەکان جێبەجێنەکراون.

رۆژی 29ـی تەمموزی 2025، ئەگەرچی یەکێتی نیشتمانی کوردستان توانی بووی سەلوا موفرەجی ئەندامی ئەنجوومەنەکە لە پشکی هاوپەیمانی عەرەبی بە گەڕانەوە بۆ کۆبوونەوەکان رازی بکات، بەڵام ئەحمەد رەزمزی لە پشکی تورکمان بەردەوامی بە بایکۆتدا و هەوڵەکان بۆ ئەنجامدانی دانیشتنی ئاسایی شکستی هێنا.

هاوپەیمانی عەرەبی  سەلوا موفرەجییان بە شکاندنی بڕیاری هاوپەیمانێتییەکە تۆمەتبار کرد و بڕیاریاندا لە هاوپەیمانیتییەکەیان دوری بخەنەوە. 

ئەنجوومەنی پارێزگای کەرکوک لە16 ئەندام پێکهاتووە، لەشوباتی ساڵی 2024 یەکەمین دانیشتنی ساڵی یەکەمی خولی دووەمی خۆی لە پاش پڕۆسەی ئازادی عێراق ئەنجام دا، بەڵام لەیەکەم کۆبوونەوەدا نەیتوانی سەرۆک هەڵبژێرێت و تاوەکو بەرێککەوتنێک، کە لەنێوان یەکێتی نیشتمانی کوردستان و هەردوو هاوپەیمانی عروبە و قیادە، لەئابی ‌2024 سەرۆکی ئەنجوومەن و پارێزگاری نوێ بۆکەرکوک هەڵبژێردرا.

لەگەڵ هەڵبژاردنی پارێزگار و سەرۆکی ئەنجوومەنی پارێزگای کەرکوک، هەریەکە لەپارتی دیموکراتی کوردستان و بەرەی تروکمانی و هاوپەیمانی عەرەبی لەکەرکوک بایکۆتی دانیشتنەکانی ئەنجوومەنەکەیان کرد و ئەنجوومەنەکەیان بەنایاسایی لەقەڵەم دا و لەدادگای فیدڕاڵی سکاڵایان تۆمارکرد، بەڵام لەشوباتی 2025 دادگای فیدڕاڵی بەبیانووی ئەوەی وردبینی کردن لەو سکاڵایە کاری ئەوان نیە سکاڵاکانی رەتکردەوە.

هەواڵ

سوریا لە دانوستاندنەکانی پاریس لەگەڵ کورد کشایەوە

حکومەتی سوریا کشانەوەی لە دانووستاندنەکانی پاریس ڕاگەیاند و پێگەی ئەلمۆنیتۆری ئەمریکیش دەڵێت: بڕیارەکە لە ژێر فشاری تورکیا دراوە.

ئاژانسی هەواڵی سوریا- ناسراو بە سانا لە زاری سەرچاوەیەکی فەرمی حکومەتی دیمەشق بڵاویکردوەتەوە، سوریا لە دانوستاندنەکانی پاریس لەگەڵ بەرپرسانی کورد بەشداریی ناکات و داواشیکردوە دانوستاندنەکان لە دیمەشقی پایتەخت درێژەی هەبێت.

بەرپرسە سورییەکە بە توندی دژایەتی حکومەتی وڵاتەکەی بۆ کۆنفڕانسی پێکهاتەکانی باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا لە حەسەکە دەربڕیوە و کۆنفڕانسەکەی بە هەوڵێک بۆ جوداخوازی ناوبردوە.

حکومەتی سوریا کۆنفڕانسەکە بە دژی ڕێککەوتنی 10ـی ئازاری ئەمساڵی نێوان مەزڵوم عەبدی فەرماندەی گشتیی هێزەکانی سوریای دیموکرات و ئەحمەد شەرع، سەرۆکی ڕاگوزەری سوریا دەزانێت.

ماڵپەڕی ئەلمۆنیتۆی ئەمریکی ئاشکرایکردووە، کشانەوەی سوریا لە دانوستاندنەکانی پاریس لە ژێر فشاری تورکیادایە و سەردانی ڕۆژی پێنجشەممەی ڕابردووی هاکان فیدان، وەزیری دەرەوەی تورکیا بۆ سوریا هەر بۆ ئەو مەبەستە بووە.

لە دوای دەست بەکاربوونی حکومەتی ڕاگوزەری سوریا ئەمریکا و فەڕەنسا بەچڕی کار دەکەن بۆ گەیشتن بە چارەسەرێکی سیاسیی لە سوریا، وادیارە ئەم بڕیارە گرفت بۆ هەوڵەکانی پاریس و واشنتن دروست دەکات.

رۆژی هەشتی ئەم مانگە، پێکهاتەکانی باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا کە لەژێر ئیدارەی خۆبەڕێوەبەریدان لە حەسەکە کۆنفڕانسێکیان بەست و تێدا جەختیان لە دەستورێکی دیموکراسی بۆ سوریا و دامەزراندنی سیستمێکی ناناوەندی کردەوە، کە مافی هەموو پێکهاتەکانی تێدا فەراهەمکرابێت؛ کردوە.

تورکیا کە لەدوای ڕوخانی ڕژێمی پێشوی سوریا هەژمونی خۆی بەسەر دیمەشقدا سەپاندوە، دەیەوێت لەو ڕێگەیەوە توانای خۆ بەڕێوەبەری باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا لە قاڵب بدات، کە بە مەترسی دەزانێت بۆ سەر ئاسایشی نیشتمانی وڵاتەکەی.

کورد لە سوریا داوا دەکات، هەسەدە وەک هێزێکی سەربەخۆ لە ناو وەزارەتی بەرگریی سوریا بمێنێتەوە، سیستمی بەڕێوەبردنی وڵات نا ناوەندی بێت و مافی تەواوی پێکهاتەکان بدرێت و بەشداریی سیاسییان پێ بکرێت و لە ناوەندی بڕیار ڕۆڵیان هەبێت.