هەواڵ

داهاتی سلێمانی چۆن لە ماوەی هەفتەیەکدا 411% زیادییکرد؟ لەگەڵ کۆمپانیایەک پاکتاو کراوە

داهاتی هەفتەیەکی پارێزگاکانی سلێمانی و هەڵەبجە زیاتر لە 411% و داهاتی مانگانەش 91% بەرز بوونەتەوە، بەپێی بەدواداچوونەکانی دیجیتاڵ میدیای Mic هۆکاری زیادبوونی داهاتەکە بەهۆی داخڵکردنی پارەی کارەباوەیە و پارەکەش لەگەڵ کۆمپانیایەک پاکتاوی قەرزی پێ کراوە. 

 بەپێی  ماڵپەڕی شەفافیەت، داهاتی پارێزگاکانی سلێمانی و هەڵەبجە لە 19ـی تەممووز بۆ 25ـی تەممووز، 87 ملیار و 229 ملیۆن و 625 هەزار و 390 دینار بووە.

هەفتەیەک پێشتر داهاتی هەمان سنوور، 17 ملیار و 52 ملیۆن و 233 هەزار و 425 دینار بووە، بەوەش زیاتر لە 70 ملیار دینار زیادی کردووە.

بەگوێرەی ماڵپەڕەکە، داهاتی مانگی رابردووی ئەو ناوچانە لە 25-06-2025 بۆ 25-07-2025، بریتییە لە 118 ملیار و 926 ملیۆن و 19 هەزار و 609 دینار.

داهاتی مانگێک پێشتری هەمان سنوور، بەگوێرەی شەفافیەت 62 ملیار و 14 ملیۆن و 735 هەزار و 857 دینار بووە، بەوەش زیاتر لە 56 ملیار دینار زیادیکردووە.

بەپێی بەدواداچوونەکانی دیجیتاڵ میدیای Mic هۆکاری زیادبوونی داهاتەکان لە ماوەی هەفتەیەکەدا بۆ داخڵکردنی 80 ملیار دیناری پارەی کارەبا دەگەڕێتەوە کە بەشێوەی مەقاسە یان پاکتاو بووە. 

بەپێی زانیارییەکانی دیجیتاڵ میدیای Mic سەرچاوەی ئەو داهاتە قەرزی کارەبای حکومەتی هەرێمی کوردستان بووە لەلای چەند کۆمپانیا و کارگەیەکی گەورەی سنوری سلێمانی.

کۆمپانیاکان پارەکەیان بە کاش نەگەڕاندوەتەوە بەڵکو حکومەتی هەرێمی کوردستان پاکتاوی قەرزی لەگەڵ کردوون، بەپێی زانیارییەکان ئەو 80 ملیار دینارە پارێزگای سلێمانی پاکتاوی قەرز بووە لەگەڵ کۆمپانیای ماس. 

کۆمپانیای ماس کە گەورەترین کۆمپانیای بەرهەمهێنانی کارەبایە لە هەرێمی کوردستان، حکومەتی هەرێمی کوردستان بڕی 4 ترلیۆن دیناری قەرزارە لە هەمان کاتیشدا کۆمپانیاکە قەرزاری حکومەتە لە بەرامبەر پێدانی کارەبا بۆیە حکومەت ئەو پارەیەی لێ وەرنەگرتوونەتەوە بەڵکو خستویەتیە بری بەشێکی ئەو قەرزانەیان کە لای حکومەتی هەرێمی کوردستانە.

پارێزگای سلێمانی نزیکەی 40%ـی کارەبای هەرێمی کوردستان بەکاردەهێنێت، بەڵام وەک سەرچاوەیەک ئاگادار لە داهاتی سلێمانی بە دیجیتاڵ میدیای Micـی راگەیاند، سلێمانی نزیکەی 60%ـی پارەی کارەبا دەدات و پارێزگاکانی هەولێر و دهۆکیش پێکەوە کە نزیکەی 60%ـی کارەبای هەرێمی کوردستان بەکاردەهێنن نزیکەی 40%ـی پارەی کارەبا دەدەن. 

پارێزگای سلێمانی لە رێگەی شەش گەنجینەوە داهاتی نانەوتی کۆدەکاتەوە کە گەنجینەکانی سلێمانی، گەرمیان، راپەڕین، چەمچەماڵ و هەڵەبجەن. 

داهاتی ساڵی رابردووی هەر شەش گەنجینەکە زیاتر لە 900 ملیار دینار بووە، ئەم ساڵیش تا ئەمڕۆ زیاترە لە 530 ملیار دینار.

بە پەپێی یاسای کارگێڕی دارایی (الاداره المالية)ـی ژمارە 6ـی ساڵی 2019 مادەی 29، دەبێت ئەو داهاتە لە 50%ـی بگەرێیتەوە بۆ داهاتی نانەوتی، تا ئەو کاتەی ئەو فەرمانگە خۆبەڕێوەبەرییانە( تمويل ذاتي) داهاتیان بە گشتی لە خەزێنەی دەوڵەت جیا دەکرێتەوە.

بەپێی ماددەی 45ـی هەمان یاسا پاکتاوپێکردنی پارەکە بۆ خەرجی وەبەرهێنان و فرۆشتنی وزەی کارەبا دەبێت،بەڵام نابێت هەمو خەرجیەکانی بە تەنها و بە گشتی لەسەر داهاتی یەک شار بن.

هەواڵ

ماڵپەڕی شەفافیەت بۆ Mic: 80 ملیارەکە پاکتاوکردنە بەڵام دەبوو بەشێکی بۆ سلێمانی بووایە

ماڵپەڕی شەفافیەت زانیارییەکانی دیجیتاڵ میدیای Mic لەبارەی هۆکاری زیادبوونی داهاتی سلێمانی لە ماوەی هەفتەی رابردوودا پشتراستدەکاتەوە و دەڵێت، پارەکە وەک داهات هەژمار ناکرێت. 

شوان جەبار سەپەرشتیاری ماڵپەڕی شەفافیەت بە دیجیتاڵ میدیای Micـی راگەیاند، ئەو 80 ملیارەی وەک داهاتی بڵاوکراوەتەوە پارە نییە بۆ سلێمانی، بەڵکو پاکتاوکردنە لەگەڵ کۆمپانیاییەک.

وەک پێشتر دیجیتاڵ میدیای Mic بڵاویکردەوە، کۆمپانیای ماس کە یەکێکە لە گەورەترین کۆمپانیاکانی بەرهەمهێنانی کارەبا لە هەرێمی کوردستان، باجی پارەی کارەبای سنوری پارێزگای سلێمانی داوە، بەڵام بەهۆی ئەوەی حکومەت قەرزاریەتی پارەکەی نەداوە بەڵکو باجەکەی خستووەتە بری قەرزەکانی.

سەرپەرشتیاری شەفافیەت لەبارەی هۆکاری داخڵکردنی ئەو پارەیە وەک داهاتی سلێمانی باسی لەوەکرد، "ئەو 80 ملیارە لە ئەنجامدا داهاتێکە بۆ خەزێنەی گشتی بۆیە تۆمارمان کردووە، بەڵام داهاتەکە لای حکومەتە و ئەوان خستوویانەتە بەر ئەو قەرزانەی کۆمپانیاکە لایان بووە".

بە پەپێی یاسای کارگێڕی دارایی (الاداره المالية)ـی ژمارە 6ـی ساڵی 2019 ماددەی 45ـی پاکتاوپێکردنی پار بۆ خەرجی وەبەرهێنان و فرۆشتنی وزەی کارەبا دەبێت، بەڵام نابێت هەمو خەرجیەکانی بە تەنها و بە گشتی لەسەر داهاتی یەک شار بن.

شوان جەبار سەپەرشتیاری ماڵپەڕی شەفافیەت وتی،"لەو پاکتاوانەی کە بۆ کۆمپانیا گەورەکان دەکرێت دەبێت دادپەروەری جێبەجێ بکرێت، بۆیە دەبوو ئەو پارەیەی لەسەری بووە بەشێکی بۆ نۆژەنکردنەوەی کارەبای سنوری سلێمانی تەرخان بکرایە نەوەک هەمووی بدرێتەوە قەرز، چونکە زیانە ژینگەییەکانی بۆ ناوچەکەیە".

بەپێی  ماڵپەڕی شەفافیەت، داهاتی پارێزگاکانی سلێمانی و هەڵەبجە لە 19ـی تەممووز بۆ 25ـی تەممووز، 87 ملیار و 229 ملیۆن و 625 هەزار و 390 دینار بووە.

هەفتەیەک پێشتر داهاتی هەمان سنوور، 17 ملیار و 52 ملیۆن و 233 هەزار و 425 دینار بووە، بەوەش زیاتر لە 70 ملیار دینار زیادی کردووە.

بەگوێرەی ماڵپەڕەکە، داهاتی مانگی رابردووی ئەو ناوچانە لە 25-06-2025 بۆ 25-07-2025، بریتییە لە 118 ملیار و 926 ملیۆن و 19 هەزار و 609 دینار.

بەپێی داتاکانی مالپەڕەکە داهاتی هەفتەی رابردووی پارێزگاکانی سلێمانی و هەڵەبجە زیاتر لە 411% و داهاتی مانگانەش 91% بەرز بوونەتەوە.