هەواڵ

عێراق هاوردەی وڵاتەکەی بۆ نیوەی یەکەمی 2025 بڵاوکردەوە

Mic
2025-09-06

لە نیوەی یەکەمی ئەمساڵ عێراق بە بەهای نزیکەی 30 ملیار دۆلار کەلوپەل و پێویستی لە پێنج وڵاتی گەورەی هەناردەکردن، هاوردە کردووە.

ئیمارات لە پلەی یەکەمی ئەو پێنج وڵاتەیە کە عێراق زۆرترین کاڵا و شمەکی لێ هاوردەکردووە و بە بەهای 10.5 ملیار دۆلار شمەکی بە عێراق فرۆشتووە.

چین لە پلەی دووەم دێت، بەبەهای 8.8 ملیار دۆلار، تورکیا لە پلەی سێیەم دایە بە 4.9 ملیار دۆلار، یەکێتی ئەوروپا لە پلەی چوارەمدا دێت بە 3 ملیار دۆلار، هەرچی ئێران-یشە بە بەهای 1.8 ملیار دۆلار کاڵای بە عێراق فرۆشتووە و لە پلەی پێنجەمدایە.

شەش پۆلی سەرەکی زیاتر لە %50ـی کاڵا هاوردەکراوەکان پێکدەهێنێت کە بەم شێوەیەیە: ئامێرە ئەلیکترۆنییەکان 4.4 ملیار دۆلار، ئامێرە کارەباییەکان 3.45 ملیار دۆلار، کانزا بەنرخەکان، بەتایبەتی زێڕ 3.3 ملیار دۆلار، ئۆتۆمبێل بە بەهای 2.7 ملیار دۆلار، پێویستییەکانی نەوت 1.2 ملیار دۆلار، ئەو بەرهەمانەی لە ئاسن دروست دەکرێن 1.2 ملیار دۆلارە، %50 تریش بەسەر 94 پۆلدا دابەشبووە.

عێراق هاوسەنگی بازرگانی ئەرێنی لەگەڵ، چین، هیندستان و وڵاتانی یەکێتی ئەوروپا هەیە، لەکاتێکدا لەگەڵ تورکیا و ئیمارات کورتهێنانی گەورەی تۆمارکردوە، هێشتا نەوتی خاو تاکە کاڵای سەرەکی هەناردەکراوی عێراقە.

لە شەش مانگی یەکەمی ئەمساڵ، بەهای حەواڵەی بانکی ناوەندی عێراق 40 ملیار دۆلار بووە و پێشبینی دەکرێت تا کۆتایی ئەمساڵ بگاتە، 80 ملیار دۆلار.

لە نیوەی یەکەمی 2025 داهاتی عێراق لە باج تەنها 1.2 ملیار دینار بووە، کە یەکسانە بە تەنها نزیکەی 900 ملیۆن دۆلار کە دەکاتە نزیکەی کەمتر لە %2.25ـی کۆی گشتی حەواڵە کە بەشێوەیەکی بەرچاو کەمترە لەقەبارەی راگەیاندراوی بازرگانی دەرەکی لەگەڵ ئەو وڵاتانە.

عێراق لە هەوڵەکانی بەردەوامە بۆ کۆنترۆڵکردنی هاوردەکردن و کەمکردنەوەی خۆدزینەوە لە گومرگەکان، لە هەوڵدایە بۆ چاکسازی لەو بوارەدا.

بۆ بەرزکردنەوەی ئاستی کۆنترۆڵکردن و چاکسازی لەو وەرگرتنی گومرگ، دەبێت سەرەتا سەرنج لەسەر کاڵا بنەڕەتییەکانی وەک، ئامێرە ئەلیکترۆنییەکان، کارەباییەکان، ئۆتۆمبێل، پێویستییەکانی نەوت و زێڕ و دواتر سەرنج بخرێتە سەر کەلوپەلی دیکە بۆ بەرزکردنەوەی داهاتی گومرگ.


بابەتی لێکچو

More News

Most Popular

هەواڵ

هەرێم و بەغدا رێکنەکەون چارەنوسی مووچە دەکەوێتە دەست دادگای فیداراڵی

Mic
2025-09-08


لە ئەگەری رێکنەکەوتنی هەرێم و بەغدا لەسەر رادەستکردنی نەوت و داهاتی نانەوتی، ئەوا سەرۆک وەزیرانی عێراق بۆ یەکلاییکردنەوەی کێشەکان پەنادەباتە بەر دادگای فیدراڵی، دۆسیەکەیش بچێتە دادگای فیدراڵی یەکلاییکردنەوەی وا بە ئاسانی نابێت و کاتی زۆری پێویستە، بۆیە مووچەی شەش مانگی هەرێم دەکەوێتە مەترسییەوە.

حکومەتی عێراق رێککەوتنی کۆتایی و بێ پێچوپەنای لەگەڵ هەرێم دەوێت و حکومەتی هەرێمیش دەڵێت بەزیادەوە داواکارییەکانی بەغدامان جێبەجێکردووە، بەڵام لەسەر پرسی رادەستکردنی نەوت و داهاتی ناوخۆ تائێستا رێکنەکەوتوون و هەردولایش یەکتری تۆمەتباردەکەنن.

هەفتەی رابردوو، محەمەد شیاع سودانی، سەرۆک وەزیرانی عێراق بە بەرپرسانی هەرێمی راگەیاندبوو،  ئەگەر هەرێم و بەغدا نەگەن بە رێککەوت، کرۆکی کێشەکان دەخاتە بەردەم دادگای فیدراڵی بۆ یەکلاییکردنەوەی.

سبەینێ کۆبونەوەی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بەڕێوەدەچێت، لە کۆبونەوەکەدا کۆنوسی کۆبونەوەکانی شاندی هەرێم و بەغدا دەخرێتەڕوو، خاڵە کۆک و ناکۆکەکان جیاکراونەتەوە، لەئەگەری رەتکردنەوەی لەلایەن ئەنجومەنی وەزیرانەوە، ئەوا دۆسیەکە رەوانەی دادگای فیدراڵی دەکرێت.

لەگەڵ ئەوەی پێشتر دادگای فیدراڵی لە بەرژەوەندی هەرێم بڕیاریدا بە ناچارکردنی بەغدا بە ناردنی مووچەی هەرێم و بە بانکیکردنی مووچەی مووچەخۆران، لەگەڵ پابەندکردبوونی هەرێم بەو ئەرکانەی لەسەریەتی، بەڵام پێناچێت ئەمجارە دۆخەکە لە قازانجی هەرێم بێت.

کاروان یاروەیس، بڕیاردەرى فراکسیۆنى یەکێتى لە پەرلەمانی عێراق بە میدیای فەرمی حزبەکەی راگەیاندووە، سبەینێ ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق کۆدەبێتەوە، هاوکات دوا مۆڵەتیشە بۆ رێککەوتنی هەولێر و بەغدا لەسەر پرسی رادەستکردنی داهاتی نانەوتی و هەناردەکردنەوەی نەوت.

بەوتەی ئەو پەرلەمانتارە، بەشێکی هۆکاری رێکنەکەوتنەکە ئەوەیە حکومەتی هەرێم و فیدراڵ لێکدانەوەی جیاوازییان هەیە بۆ داهاتی نانەوتی، بەجۆرێک حکومەتی هەرێم پێی وایە دەبێت لە ٪50ی داهاتی نانەوتی فیدراڵی رادەست بکات، لەبەرامبەریشدا حکومەتی عیراق پێی وایە پێویستە لە ٪50ی کۆی داهاتی نانەوتی بداتە عێراق، لەکاتێکدا یاسای بەڕێوەبردنی دارایی لە ماددەی 29 دا و یاسای بودجە لە مادەی 11 و 12دا روونیکردووەتەوە، کە پێویستە هەرێم چۆن داهاتی نانەوتی تەسلیم بکات.

ئەو پەرلەمانتارە وتیشی: بەشێکی تر لەکێشەکان پرسی هەناردەکردنەوەی نەوتە، کە پەیوەندی بە کۆمپانیاکانەوە هەیە، چونکە پێشتر لەگەڵ هەرێمدا گرێبەستیان هەبووە و لەئێستاشدا داوا دەکەن، گرێبەستێکی نوێ لەگەڵ بەغدا و هەرێم بکەن و لەژێر هەندێک فشاردا عیراقیش بەمە رازی بووە، ئەوەی ماوەتەوە شێوەی رێککەوتنەکە و نوسینەوەی رەشنوسەکەیە.

رێکنەکەوتنی هەرێم و بەغدا لەکاتێکدایە، مووچەخۆرانی هەرێم ممووچەی مانگەکانی 7 و 8یان وەرنەگرتووە و لە چارەنوسی مووچەی شەش مانگی ئەمساڵ دڵنیانین.

کاروان یاروەیس ترسی خۆی لە چوونی دۆسیەکە بۆ دادگای فیدراڵی نەشاردەوە و وتی: هیوادارین تا سبەینێ کێشەکانی نێوان هەرێم و بەغدا لەنێوان خۆیاندا چارەسەربکرێن و بگەنە رێککەوتن، چونکە ئەگەر وانەبێت دەنێردرێتە دادگای فیدراڵی و ئەمەش خەڵکی هەرێمی کوردستان لێی زەرەرمەند دەبن بەوپێیەی کاتێکی زۆری پێدەچێت و رێککاری خۆی هەیە.


TVPodcastهەواڵبنکۆڵکاری دەربارەی ئێمە 18-

ریکلاممان لەگەڵ بکە

+964 (0)770 153 6483

[email protected]

Designed and developed by AVESTA GROUP

Mic News. ©2021 All rights reserved