هەواڵ

قوباد تاڵەبانی بۆ مایک میدیا: داهاتی نەوتی و نانەوتیی هەرێم بەشی دابینکردنی موچە ناکات

ئەمرۆ، قوباد تاڵەبانی، جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان، لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ دامەزراوەی مایک میدیا، چەندین زانیاریی گرنگی لەبارەی چارەنوسی موچەی موچەخۆران، پرسی نەوت و چەندین بابەتی دیکە خستەڕوو.

قوباد تاڵەبانی، وتی: پرسی نێوان هەرێم و بەغداد ئاڵۆزە، پێشتر رێکەوتبوین لەسەر چەندین بابەت کە پرسی موچە یەکلابوبێتەوە و بۆ چەند مانگێک موچەکە وەردەگیرا و گرفتەکان کەمبوبونەوە، بەڵام ئەمجارە پرسی نەوت هاتووەتە پێشەوە.

تاڵەبانی ئاماژەی بەوەکرد، ئەوەی کە پرۆسەکەی ئاڵۆزکردووە، تێڕوانینی جیاوازە لەسەر دەستوری عێراق، پرسی نەوت، داهاتی نا نەوتی، بابەتی نێوان کۆمپانیاکانی نەوت و حکومەتی فیدراڵی، ئەم سێ پرسە لە بەغداد ئێستا گفتوگۆی لەسەر دەکرێت، بۆ دەستنیشانکردنی چارەسەری پێویست بۆ پرسی هەناردەکردنەوەی نەوت و بڕەکەی، پرسی داهاتە نانەوتییەکان، رێککەوتنی نێوان کۆمپانیاکانی نەوت و حکومەتی عێراقی.

جەختی لەوەکردەوە: ئێمە (هەولێر و بەغداد) هەر دەبێت رێکبکەوین کۆڵنادەین، هەر رێکدەکەوین، بەدیلی نیییە رێکەوتن، شتێک نییە ناوی رێکنەکەوتن بیت، بەڵام پرۆسەکە ئاڵۆزە و شەڕەکان قورسن، بەو داواکارییانەی حکومەتی فیدراڵی داوای دەکات لە ئێمە، کەمکردنەوەی دەسەڵاتە دەستورییەکانی هەرێمی کوردستان و بچوککردنەوەی قەوارەی هەرێمی کوردستانە.

هەروەها وتی: ئەگەر ئەوەی ئێستا لەسەر میزە، هەرێمی کوردستان پەسەندی بکات، مەترسیدارە و هەنگاوێکی خراپە بۆ بچوککردنەوەی هەیبەتی هەرێمی کوردستان و بچوککردنەوەی دەسەڵاتە دەستورییەکانی هەرێمی کوردستان و لێدانە لە قەوارەی هەرێمی کوردستان.

باسی ئەوەشیکرد: ئێمە دەمانەوێت بگەینە رێکەوتنێک، درێژخایەن بێت و قابیلی جێبەجێکردن بێت، ئەوە نەبێت کە سبەی بێن و گۆڕانکارییەکی دیکەی تێدا بکەن، هەنگاو بە هەنگاو، چونکە سەرەتا بە موچە دەستی پێکرد، ئێستا چووە بۆ نەوت و سبەی دەچێت بۆ فڕۆکەخانە و دوو سبەی دەچێت بۆ دەروازە سنورییەکان و سێسبەی دەچێت بۆ داهاتە ناوخۆییەکان و دوایی هەڵدەستین دەبینین هەرێمی کوردستان نەماوە.

ئەوەی ئێستا بەغداد خستویەتیەڕوو، نەهێشتنی شتێکە بەناوی هەرێمی کوردستان، ئەوەی ئێمە داوامانکردووە، داوای شتێک دەکەین کە بگەینە رێکەوتنێکی هاوبەش، کە ئێستا کۆبوونەوەکان چڕکراونەتەوە، دەمانەوێت کۆبوونەوەکان بگەنە ئاستێک کە من ئێستاش گەشبینم کە دەگەینە رێککەوتن و هەوڵەکانمان لەپێناوی رێککەوتنە، بەدیلی رێککەوتن هەر رێککەوتنە.

لە بەشێکی دیکەی چاوپێکەوتنەکەدا، قوباد تاڵەبانی، جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان، جەخت لەوە دەکاتەوە کە خەرجییەکانی حکومەتی هەرێم (بودجەی وەبەرهێنان و کارپێکردن) لە ئاستیکدایە کە ناتوانریت بە داهاتی نەوتی و نانەوتیی موچە دەستەبەر بکرێت.

لێرە کۆی چاوپێکەوتنەکە ببینە:

هەواڵ

کێشەی زەوییەکانی خورشید هەرکی چۆن پەرەی سەند و لە کۆنترۆڵ دەرچوو؟

رۆژی 8ى تەموز  شەڕ و رووبەڕووبوونەوەی سەخت لە نێوان خورشید هەرکی و هێزە ئەمنییەکانی هەولێردا روویدا و بەهۆی ئاڵۆزبوونی دۆخەکەوە، هێزە ئەمنییەکان نەیانتوانی خورشید هەرکی دەستگیر بکەن، بەڵام کێشەکە مێژوویەکی قوڵی هەیە و رەنگە چارەسەرکردنی ئاسان نەبێت.

لە سەروبەندی شەڕی ناوخۆی پارتی و یەکێتیدا و بە دیاریکراوی شاڵی 1996 جەوهەر ئاغای هەرکی، سەرۆک عەشیرەتی هەرکی، کە لە سنوری قەزای مەخمور دادەنیشت، بە زەبری هێز لە سەر زەویوزاری خۆی دەرکرا.

جەوهەر ئاغای هەرکی ئەوکاتە خاوەن زەویوزارێکی زۆربوو، زەوییەکان تاپۆبوو لەسەر بنەماڵەکەی، بەشێک لە زەوییەکان دەکەونە سنوری پارێزگای دهۆک و بەشێکی دیکەی دەکەونە سنوری پارێزگای هەولێر.

کاتێک جەوهەر ئاغا زێدی خۆی بەجێدەهێڵێت، زوییەکانی لەلایەن خزمەکانی خۆی و بەشێکیشی لەلایەن عەشیرەتی گۆرانەوە بەکار دەهێنرێت، ماوەی چەند ساڵێکە خورشید هەرکی دەڵێت: ئەو زەوییانەی لە ژێر دەستی عەشیرەتی گۆراندایە بە نا رەوا داگیرکراوە و هەوڵی وەرگرتنەوەی دەدات.

لەماوەکانی رابردوودا، ئیدارەی ناوچەکە و بەتایبەت پارتی دیموکراتی کوردستان لە هەوڵدا بووە خورشید هەرکی رازیبکات، کە ئەو زەوییانە ساڵانێکە لە دەستی عەشیرەتی گۆراندایە و بووە بە ئەری واقع، بەڵام خورشید هەرکی ئەوەی رەتکردووەتوە.

لە چەند رۆژی رابردوودا، بارزان قەساب، بەڕێوەبەری ئاسایشی هەولێر سەردانی خورشید هەرکی کرد لە گونگی گردەڕەشەی قەزای خەبات، ئەو کات خورشید هەرگی بەڵگەی خاوەندارێتی زەوییەکانی ناوچەکەی خستووەتە بەردەست، بەڵام نەک کێشەکە چارەسەر نەکرا بەڵکو کار گەیشتە ئەوەی، عەشیرەتی هەرکی و گۆران لە میدیاکانەوە هەڕەشەی هێرشردنە سەر یەکتری بکەن.

هەڕەشەکانی خورشید هەرکی بووەهۆی ئەوەی هێزە ئەمنییەکانی پارتی، رۆژژی 8ـى تەموز هەوڵی دەستگیرکردنی بدەن، بەڵام کاتێک هێزەکان گەیشتنە گوندەکەی، خورشید هەرکی و کەسوکارەکەی بە توندی رووبەڕوویان بوونەوە و لە ئەنجامدا گەنجێک لە عەشیرەتی هەرکی ئەندامێکی هێزەکانی زێرەڤانی کوژران.