هەواڵ

دیداری لوتکەی ئەمریکا و رووسیا کۆتایی بە جەنگی سێ ساڵەی ئۆکرانیا و رووسیا دێنێت؟

دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا، لە ویلایەتی ئەلاسکای ئەمریکا چاوی بە ڤلادیمیر پۆتین، سەرۆکی ڕووسیا، کەوت و  دیدارەکە لەسەر خاکی ئەمریکا، بەڵام لە نزیکترین خاڵی جوگرافی لەگەڵ رووسیا بەڕێوەچوو، هەڵگری چەندین پەیامی سیاسی و ستراتیژییە و هەردولا کۆبونەوەکەیان بە ئەرێنی ناوبرد.

رۆژی 15ـى ئاب، کۆبونەوەی لوتکەی ئەمیکا و رووسیا دنیای بەخۆیەوە سەرقاڵکرد، کۆبوونەوەکە لە ولایەتی ئەلاسکا ئەنجامدرا، ئەم ولایەتە ساڵی 1867 ئەمریکا بە بڕی 7.2 ملیۆن دۆلار لە ئیمپراتۆریەتیی ڕووسیای کڕی، وەک پردێکی جوگرافی و مێژوویی نێوان هەردوو زلهێزەکە سەیر دەکرێت. ئەم ویلایەتە تەنها لە ڕێگەی گەرووی بێرینگەوە لە ڕووسیا جیا دەبێتەوە، کە پانییەکەی لە 90 کیلۆمەتر کەمت

تەوەری سەرەکیی کۆبوونەوەکە، تاوتوێکردنی پرسی جەنگی ئۆکراینا و کێشەکانی نێوان ئەمریکا و رووسیایە، ترەمپ پێش دیدارەکە ئاماژەی بەوە کرد، کە ئامانجیەتی نێوەندگیری بکات بۆ کۆتاییهێنان بەو جەنگەی کە زیاتر لە سێ ساڵە بەردەوامە و باسی لە ئەگەری "ئاڵوگۆڕی خاک" وەک بەشێک لە چارەسەر کردووە.

کۆبونەوەی لوتکەی ئەمریکا و رووسیا زیاتر لە دوو کاتژمێر و نیوی خایاند و دوای کۆبونەوەکە،  ڤلادیمیر پووتین، سەرۆکی رووسیا سوپاسی دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکای کرد بۆ بانگهێشتکردنی بۆ ئەمریکا و وەکو "دراوسێیەکی نزیک" وەسفی کرد.

سەرۆکی هەردوو وڵات دوای کۆبوونەوەکە قسەیان  بۆ رۆژنامەنوسان کرد، سەرۆکی رووسیا وتی: "گەیشتوونەتە تێگەیشتنێک"، بەبێ ئەوەی ئاماژە بە وردەکارییەکەی بکات.

دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا رایگەیاند، پێشکەوتنی گەورە لە گفتوگۆ گرنگەکانیدا لەگەڵ ڤلادیمیر پووتین، سەرۆکی رووسیا لەبارەی جەنگی ئۆکراینا بەدەستهاتووە، بەڵام وردەکاریی لەبارەی چارەنوسی جەنگی رووسیا و ئۆکرانیاوە نەخستەڕوو.

ترەمپ، بە كەناڵی "فۆکس نیوز"ی راگەیاندووە، لەگەڵ پۆتین دانوستانم کرد لەسەر چەند پرسێک لەوانە، ناتۆ، رێوشوێنە ئەمنییەکان و خاک، پێموایە ئێمە زۆر لە رێککەوتن نزیک بووینەتەوە.

لەبارەی جەنگی روسیا و ئۆکرانیاوە وتی: ئۆکرانیا دەبێت رازی بێت، رەنگە رازی نەبێت، ئامۆژگاری من بۆ زيلينسکی ئەوەیە رێککەوتن ئەنجام بدات.

هێشتا روون نییە، دیدارە دوو کاتژمێر و نیویەکەی سەرۆکی رووسیا و ئەمریکا کۆتایی بە جەنگی سێ ساڵەی ئۆکرانیا و رووسیا دەهێنێت؟ یان هێشتا بەرژەوەندیی زلهێزەکان لە بەردەوامی جەگەکەدایە.

هەواڵ

یەکێتی و پارتی دورن لەیەک... هیچ ئاسۆیەک بۆ پێکهێنانی کابینەی دەیەم بەم نزیکانە نابینرێت

یەکێتی نیشتمانی کوردستان داوا لە پارتی دیموکراتی کوردستان دەکات، بۆ پێکهێنانی حکومەتێکی کارا و چاکساز یەکڕیز بن و بەیەکڕیزی دەتوانن هاڵنگارییەکان تێ پەڕێنن.

دوای مانگێک لە راگرتنی گفتوگۆکان رۆژی پێنجشەممە یەکێتی و پارتی کۆبوونەوە و لە ڕاگەیەندراوی کۆبوونەوەکەدا هاتووە، هەردوولا هاوڕابوون هەوڵی جددی بدرێت لە مانگی داهاتوو پەرلەمان کارا بکرێتەوە.

هەر لەو کۆبوونەوەیەدا جەخت لەوە کراوەتەوە دوای کارابوونی پەرلەمان، لە هەنگاوەکانی پێکهێنانی کابینەی دەیەمی حکومەتی هەرێم بەردەوام بن.

هۆکاری کارانەکردنی پەرلەمانی کوردستان و پێکنەهێنانی کابینەی نوێی حکومەتی هەرێمی کوردستان؛ ئەوەیە تائێستا هەردوو حیزبی براوەی هەڵبژاردنەکانی ئۆکتۆبەری 2024 لەسەر یەکلاییکردنەوەی پۆستەکان نەگەیشتوونەتە رێککەوتن.

لەدوای نزیکەی 10 مانگ لە بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان لە 20ـی 10ـی 2024 نەتوانراوە پەرلەمان کاربکرێت، رەنگیشە کاراکردنی ئەو دامەزراوە گرنگە زیاتر بخایەنێت.

رۆژی شەممە بە بۆنەی 79ـهەمین ساڵیایدی دامەزراندنی پارتی دیموکراتی کوردستان، مەکتەبی سیاسیی یەکێتی نیشتمانی کوردستان پەیامێکی ئاراستەی پارتی کرد و تێیدا هاتووە لەپێناو پێکهێنانی حکومەتێکی کارا كە ئەركی چاكسازی و راستكردنەوەی رێڕەوی حوكمڕانی بگرێتە ئەستۆ پێویستە یەک ڕیزبین.

لە شوباتی رابردوو یەکێتی و پارتی لەسەر کارنامەی حکومەت رێککەوتن و ڕیککەوتنەکەشیان راگەیاند، بەڵام دابەشکردنی پۆستەکان بووەنەتە بەربەستێکی گەورەی بەردەم پێکهێنانی کابینەی نوێ و تا ئێستا نەتوانراوە ئەو پرسە یەکلا بکەنەوە.

گوفتوگۆکانی پێکهێنانی کابینەی دەیەمی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە نێوان هەردوولا بەردەوامە و هەر لایەکیان پێشنیاز و داواکاری خۆیی هەیە و بەپێی بەدواداچوونەکانی MIC  هێشتا ناکۆکی لەسەر پۆستەکان هەیە و هەردو حیزب دورن لەیەکەوە.

هەرچەندە لەسەر ئاستی باڵا لە کۆبوونەوەکانیان لەگەڵ نێردە دیبلۆماسییەکان جەختیان لە پێکهێنانی کابینەی دەیەم لە پێش بەڕێوە چوونی هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق کردووتەوە کە وابڕیارە لە تشرینی دووەمی ئەمساڵ بەڕێوەبچێت، بەڵام تائێستا ئەنجامێکی دڵخۆشکەر نییە و بەبڕوای چاودێران قورسە فریا بکەون پێش هەڵبژاردن حکومەتی نوێ پێکبهێنن.

کۆبوونەوەی پێنجشەممەی ڕابدوو و وروژاندنی کاراکردنەوەی پەرلەمانیش ڕەنگە هەوڵی هەردو لابێت بۆ رزگاربوون لە فشارە نێودەوڵەتی و نێوخۆییەکان، نەک هەوڵێکی جددی کردەیی بۆ کارا کردنەوەی پەرلەمان.

بەشێک لە شرۆڤەکاران پێیانوایە هۆکاری پێکنەهێنانی حکومەتی نوێ ئەوەیە هەردوو حیزب دەیانەوێت، پۆستەکان لە حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی داهاتووی عێراق بکەنە یەک پاکێج، بۆیە هەموو ئەگەرەکان بۆ ئەوەن پێکهێنانی کابینەی نوێ دەکەوێتە دوای هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق.