هەواڵ

هەوڵەکان بۆ کۆتاییهێنان بە جەنگی روسیا و ئۆکرانیا چر دەکرێنەوە

وەزیری دەرەوەی ئەمریکا لەبارەی جەگی روسیا و ئۆکرانیاوە رایدەگەیەنێت، بەدوای ئاشتی‌ و کۆتاییهێنان بەشەڕێکی خوێناوییەوەین و هەروەها دۆناڵد ترەمپ رایگەیاندووە، کە سبەینێ 19ـى ئایار پەیوەندیی سەرۆکی روسیا و سەرۆکی ئۆکرانیاوە دەکات.

لە 24ـی شوباتی 2022، بە فەرمانی ڤلادمێر پوتین سەرۆکی روسیا بڕیاری هێرشکردنە سەر خاکی ئۆکرانیا درا، ئەو جەنگە سێ مانگە بەردەوامە و زیانی گیانی و مادی گگەوری بەدوای خۆیدا هێناوە.

مارکۆ ڕوبیۆ، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا ڕایگەیاند، روسیاو ئۆکرانیا یاریمان پێدەکەن، ئێمە هەوڵدەدەین هۆکارەکەی بزانین و جەختیکردەوە، کە دانوستانی نێوان روسیاو ئۆکرانیا بەبێ ترەمپ سەرناگرێت.

ڕوبیۆ لەچاوپێکەوتنێکیدا لەگەڵ کەناڵی سی بی ئێس دەڵێت: تاکە ڕێگە بۆ پێشکەوتن لەم دانوستانانەدا ئەوەیە دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمریکا بەشێوەیەکی ڕاستەوخۆ چاوی بەڤلادیمێر پوتن هاوتا ڕوسییەکەی بکەوێت‌و گفتوگۆش لەگەڵ زێلێنسکی بکات.

ئاماژەی بەوەکردووە، ترەمپ بەئاشکرا پێشنیازیکرد کۆبونەوەیەکی جیا بەجیا بکرێت، ئێمە بەدوای ئاشتی ‌و کۆتاییهێنان بەشەڕێکی خوێناوییەوەین، بۆیە پێویستمان بەهەندێک ئارامی هەیە.

دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا دوێنێ رایگەیاند، کە رۆژى دوشەممە 19ـى ئایار پەیوەندیی بەپوتنەوە دەکات، دواتر بەڤۆلۆدیمیر زێلێنسکی سەرۆکی ئۆکرانیا.

مۆسکۆو کیێڤ هەینی ڕابردوو نوێنەریان نارد بۆ ئەسته‌نبوڵ بۆ یەکەم دانوستان لەماوەی نزیکەی سێ ساڵدا، دوای ئەوەی زێلێنسکی پێشنیازیکرد راستەوخۆ لەگەڵ پوتن کۆببێتەوە، بەڵام سەرۆکی ڕوسیا پێشنیازی ئۆکرانیای رەتکردەوەو لەبری ئەوە وه‌فدێكى دیپلۆماسی نارد.

ئەو خولەی دانوستانەکان بوەهۆی ڕێککەوتنی نێوان هەردوو وه‌فده‌كه‌ بۆ ئاڵوگۆڕکردنی نزیکەی هەزار زیندانی لەنێوانیاندا.

لە ماوەی سێ ساڵی جەنگی روسیا و ئۆکرانیادا، بەگوێرەی ئاژانسی مافی مرۆڤ لە نەتەوە یەکگرتووەکان، لانیکەم 12هەزار و 654 سڤیل، کە 669 یان منداڵن، لە ئۆکراینا کوژراون.

بەوتەی سەرۆکی ئۆکرانیا، لەو جەنگەدا، 46 هەزار سەربازی ئۆکرانیا کوژراون 320 ملیار دۆلار زیانی ئابووری بەر ئۆکراینا کەوتووە90  هەزار سەربازی رووسی کوژراون.

بەگوێرەی کۆمیسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران (UNHCR)، شەش ملیۆن و 906 هەزار ئۆکراینی ئاوارەبوونە و 20 هەزار منداڵی ئۆکرانیا رفێنراون.

لە ماوەی سێ ساڵی جەنگەکەدا،  رووسیا 25 هەزار و 600 هێرشی ئاسمانی و درۆنی کردووەتە سەر ئۆکرانیا و نزیکەی 11 هەزار سەربازی کۆریای باکوور لە دژی ئۆکرانیا نێردراونەتە رووسیا.

بەگوێرەی پەیمانگەی کایل بۆ ئابووریی جیهانی، ئەورووپا 74.9 ملیار دۆلار هاوکاریی سەربازی و 66.3 ملیار دۆلار هاوکاریی دارایی و مرۆیی بە ئۆکراینا داوە. کۆی گشتی 141.24 ملیار دۆلارە.

هەواڵ

ناکۆکییەکان تەواو بوون… "هەژماری من" کۆتایی بە چیرۆکی "تەوتین" هێنا

یەکێتی کۆتایی بە نیگەرانییەکانی لەسەر  "هەژماری من" هێنا و پشتیوانی بۆ پرۆسەکە راگەیاند، قوباد تاڵەبانی دەڵێت، پڕۆژەکە دەستبەکار دەبێت.

"هەژماری من" یەکێک بوو لە ناونیشانی ناکۆکییەکانی بانگەشەی توندی هەڵبژاردنی پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتیی نیشتمانی کوردستان، بەڵام ئێستا هەردوولا لەسەری کۆکن.

 قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە پشکی یەکێتی لە دوایین لێدوانیدا پشتیوانی بۆ " هەژماری من" راگەیاند و وتی،"پڕۆژەکە دەستبەکار دەبێت". 

قوباد تاڵەبانی باسی لەوەکرد، ئەو نیگەرانییانەی ئەوان لە رابردوو لەسەر پڕۆژەکە هەیان بووە، یەکلابوونەتەوە بۆیە پڕۆژەکە دەستبەکار دەبێت. 

دوایین هەڵبژاردن "هەژماری من" تەوەری گفتوگۆکانی پارتی و یەکێتی بوو، بە بڕیاری مەسرور بارزانی پڕۆژەکە لە نوسینگەکەیەوە گوازرایەوە سەر وەزارەتی دارایی و ئابوری هەرێمی کوردستان.

هەنگاوەکە وەک بەشێک لە لێکتێگەیشتنی پارتی و یەکێتی بۆ پێکهێنانی کابینەی دەیەمی حکومەتی هەرێمی کوردستان جێبەجێ کرا، بەڵام تا ئێستا ئەو هەنگاوە هیچ کاریگەرییەکی ئەوتۆیی لەسەر خێراکردنی گفتوگۆکانی پێکهێنانی حکومەت نەبووە. 

یەکێتی لەسەرو هەموویانەوە، بافڵ تاڵەبانی سەرۆکی حزبەکە لە ماوەی هەڵمەتی بانگەشەی هەڵبژاردندا هەڵمەتێکی چڕیان دژ بە پرۆژەکە ئەنجامدا.

 تەنانەت بە بڕیاری یەکێتی، نوسینگەکانی پرۆژەکە لە ناو بانکە حکومییەکانی سلێمانی داخران و داوا لە هاوڵاتییان کرا لە بانکە فیدراڵییەکانی عێراق "تەوتین" بکەن. 

بەپێی بەدواداچوونەکانی دیجیتاڵ میدیای Mic، دوای کۆتایهاتنی ناکۆییەکانی پارتی و یەکێتی لەسەر " هەژماری من" ئێستا هەنگاوەکانی بەشداربوونی مووچەخۆران لە سنوری سلێمانی، هەڵەبجە، گەرمیان و راپەڕین خێراتر کراوە. 

رێککەوتنی پارتی و یەکێتی بە جۆرێک کۆتایی بە چیرۆکی "تەوتین" لە بانکە فیدراڵییەکانی عێراق هێناوە، ئێستا کەمن ئەو مووچەخۆرانەی باسی "تەوتین" دەکەن، لە کاتێکدا لە رابردوو جیاواز لە خۆپیشاندانەکان فەرمانبەران بە مانگرتن لە خواردن داوای جێبەجیکردنیان دەکرد.