ژیان

ئەمڕۆ ڕۆژی جیهانی ئاوە

بیرۆکەی بەرزڕاگرتنی رۆژی جیهانی ئاو لە ساڵی 1992 لە کاتی کۆنفرانسی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ ژینگە و گەشەپێدان لە شاری ریۆ دی جانیرۆی بەرازیل سەریهەڵدا، دواتر کۆمەڵەی گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان لەو ساڵەدا بڕیارێکی پەسەند کرد بۆ دیاریکردنی رۆژێک بۆ ڕۆژی جیهانی ئاودا، یەکەم ڕۆژی جیهانی ئاو لە ساڵی 1993 بەڕێوەچوو و لەو کاتەوە هەموو ساڵێک پرسێکی دیاریکراوی پەیوەست بە ئاوەوە دەستنیشان دەکرێت بۆ تیشک خستنە سەری و هۆشیارکردنەوەی خەڵک دەربارەی.

ئاهەنگ و بۆنە جیهانییەکانی دیکە سەریان هەڵداوە بۆ جەختکردنەوە لەسەر گرنگی جێبەجێکردنی بەڕێوەبردنی دروستی ئاو و شێوازەکانی پاکوخاوێنی. ئەم هەوڵانە بەشدارییەکی بەرچاویان هەیە لە کەمکردنەوەی هەژاری و گەشەپێدانی ئابووری و بەردەوامیی ژینگەیی، نموونەی ئەم جۆرە روداوانە بریتین لە ساڵی نێودەوڵەتی هاوکاری ئاو لە ساڵی 2013 و یەکەی نێودەوڵەتی بۆ کارکردن سەبارەت بە ئاو بۆ گەشەپێدانی بەردەوام لە ساڵی 2018 تا 2028.

هەواڵ

ئۆکرانیا لەناو خاکی روسیاوە هێرشی پێچەوانە دەکاتە سەر فڕۆکەخانە سەربازییەکانی روسیا

ئەمڕۆ، سەرۆکی ئۆکرانیا پیرۆزبایی لە سوپا و هێزەکانی وڵاتەکەی کرد کە توانیبویان دوێنێ هێرشێکی درۆنی چڕ بکەنە سەر چەند فڕۆکەخانەیەکی سەربازیی روسیا و چەندین فڕۆکە تێکبشکێنن، ئەوەش لەکاتێکدایە کە ئەمڕۆ لە ئیستانبوڵ گەڕی دووەمی دانوستانەکانی نێوان هەردوو وڵات بە نێوەندگیریی تورکیا بەڕێوەدەچێت.

ڤلۆدیمیر زێلێنسکی، سەرۆکی ئۆکرانیا، لەبارەی ئەو هێرشە "بەرفراوانە"ی وڵاتەکەی بۆ سەر چەند فڕۆکەخانە و بنکەیەکی سەربازی لە قوڵایی روسیا، دوێنێ ئەنجامدرابوو.

🤯 HALLUCINANT : le président Zelensky vient d'annoncer que la base d'où a été organisée l'attaque ... était située en RUSSIE à côté d'une base du FSB !!! Plus de 20 cibles touchées sur 3 fuseaux horaires & tous les agents ukrainiens rentrés au pays. Quel TRIOMPHE ! https://t.co/p6BzvLZVhM pic.twitter.com/oU1cDwDmV2

— Zelenskyste 🇫🇷🇺🇦 (@VolodimirZelen1) June 1, 2025

زێلێنسکی لە پۆستێکدا لە تۆڕی کۆمەڵایەتی (ئێکس) رایگەیاند: هەموو وردەکارییەکانی ئۆپەراسیۆنەکە بە وردی پلان و رێکخستنی بۆ دانرابوو. "دەتوانرێت بە متمانەوە بڵێین کە ئەمە ئۆپەراسیۆنێکی ناوازە بووە".

زێلێنسکی ئاماژەی بەوەشکرد، 117 فڕۆکەی بێفڕۆکەوان بۆ ئەنجامدانی هێرشەکان بەکارهێنراون، ئەمەش بە سەرکەوتنێکی سەربازی و پڕوپاگەندەیەکی گەورە بۆ ئۆکرانیا ئەژماردەکرێت.

‼️🚨 نظام المهرج زيلينسكي ينشر مشاهد جديدة للهجوم على الطائرات الاستراتيجية الروسية

الرد الروسي سوف يكون إزاله النظام الاوكراني من الوجود 🇷🇺🇷🇺 pic.twitter.com/ZNcSMiQ8J3

— موسكو | 🇷🇺 MOSCOW NEWS (@M0SC0W0) June 1, 2025

زێلێنسکی وتی: 'ئۆفیسی' ئۆپەراسیۆنەکانمان لەسەر خاکی روسیا لە تەنیشت بارەگای دەزگای ئاسایشی فیدراڵی رووسیا (FSB) بوو، لە یەکێک لە ناوچەکانیان.

سەرۆکی ئۆکرانیا پێشوازی لە هێرشەکە کرد و وتی: "سڵاو، ژن و پیاوی ئۆکرانیای ئازیز! من تەنها گوێم لە راپۆرتی ڤاسیل مالیوک، سەرۆکی دەزگای ئاسایشی ئۆکرانیا بوو کە ئۆپەراسیۆنێکی شایستە بۆ سەر خاکی دوژمن ئەنجامدراوە، تەنها دژی ئامانجە سەربازییەکان بووە، بۆ بە ئامانجگرتنی ئەو فڕۆکە و ئامێرانەی کە بۆ هێرشکردنە سەر ئۆکرانیا بەکارهێنرابوون. روسیا زیانێکی زۆری بەرکەوت".

سەرچاوەیەکی ئەمنی ئۆکرانی ئاشکرایکردووە، ئۆپەراسیۆنەکە زیاتر لە ساڵ و شەش مانگ پلانی بۆ هێرشەکە داناوە، لە پلانەکەدا بەقاچاخ فڕۆکەی بێفڕۆکەوان بۆ ناو خاکی رووسیا دزەی پێکراوە و شاردنەوەی لە خانووی گەڕۆکدا، کە لەسەر بارهەڵگرەکان دانراون. پاشان سەقفەکان لە دوورەوە کرانەوە و فڕۆکە بێفڕۆکەوانەکان بۆ دەستپێکردنی هێرشەکان جێگیرکران.

Manifestement, "Toile d'araignée" est intervenue alors que la RU:
- s'apprêtait à mener un raid massif - peut-être le plus important de la guerre, sur fond de négociations;
- avait redéployé et concentré, pour ce faire, ses bombardiers. https://t.co/MHpbhJyCYM

— Défense & Sécurité Internationale (@DSI_Magazine) June 2, 2025

وەزارەتی بەرگری روسیا دووپاتی کردەوە کە ئۆکرانیا رۆژی یەکشەممە فڕۆکەخانەکانی رووسیای لە پێنج ناوچە کردە ئامانج و هێرشەکانی فڕۆکەی بێفڕۆکەوان بە "هێرشی تیرۆریستی" وەسف کرد.

وەزارەتی بەرگریی روسیا رایگەیاند، هێرشەکان لە ناوچەکانی ئیڤانۆڤۆ، ریازان و عەمور بەرپەرچدراونەتەوە، بەڵام دوای هێرشەکانی ناوچەکانی مورمانسک و ئیرکوتسک، "چەند بەشێکی فڕۆکەکان" گڕیان گرتووە. ئاماژەی بەوەشکردووە، دەستبەجێ ئاگرەکان کۆنترۆڵکراون.

روسیا ئەوەشی ئاشکراکردووە بەهۆی هێرشەکانی ئۆکرانیا هیچ زیانێکی گیانی بەدواوە نەبووە و "بەشێک لە بەشداربووانی هێرشە تیرۆریستییەکان دەستبەسەرکراون".

ئەمشە روسیا بەشێوەیەکی چڕ وەڵامی هێرشەکانی ئۆکرانیای دایەوە و بە موشەکی دورهاوێژ چەندین ناوچەی ئۆکرانیای کردە ئامانج و زیانی زۆری بە ژێرخانی ئەو وڵاتە گەیاند.

هەر ئەمڕۆ، دووشەممە، لە ئیستانبوڵ، گەڕی دووەمی دانوستانەکانی نێوان شاندی سەربازیی و دیپلۆماسی روسیا و ئۆکرانیا بەڕێوەدەچێت، بەمەبەستی هەوڵدان بۆ گەیشتن بە ئاگربەست، هەروها ئەمڕۆ وەزیری دەرەوەی روسپا پەیوەندییەکی تەلەفۆنی لەگەڵ وەزیری دەرەوەی ئەمریکا ئەنجامدا و دواین پەرەسەندنەکان و هێرشەکانی نێوان ئۆکرانیا و روسیایان تاوتوێکرد.