ژیان

.بە بەردبووی دایناسۆرێکی تەمەن ١٦٨ ملیۆن ساڵ دۆزرایەوە

لە دۆزینەوەیەکی زانستیدا زانایانی مۆزەخانەیەک لە زانکۆی بیرمینگهام لە بەریتانیا و زانکۆی سیدی محەمەد بن عەبدوڵڵا لە مەغریب، کۆنترین بەردبووی دایناسۆری " Cerapoda"یان لە چیای ئەتڵەسی ناوەڕاستی مەغریب دۆزیوەتەوە.
مێژووی بەردبووەکە بۆ نزیکەی ١٦٨ ملیۆن ساڵ لەمەوبەر دەگەڕێتەوە، بەمەش کۆنترین نموونەی ناسراوی ئەم جۆرەیە تا ئێستا، ئەم دۆزینەوەیەش تێڕوانینێکی نوێ لەبارەی پەرەسەندنی گیاخۆرەکانەوە پێشکەش دەکات.ئەم دایناسۆرانە گیاخۆر و بچووک بوون، لە سەردەمی کریتاسیدا باو بوون و تایبەتمەندی جیاوازیان هەبووە.
ئەم دۆزینەوە هەنگاوێکی گرنگە لە لێکۆڵینەوە لە پەرەسەندنی ئەم جۆرە دایناسۆرانە کە بە " Cerapoda" ناسراوە، بەشدارە لە تێگەیشتنێکی قووڵتر لە گونجاندنە ژینگەییەکان کە یارمەتی ئەم دایناسۆرە گیاخۆرانەیان داوە بە درێژایی سەردەمی جیاواز بڵاوببنەوە.

هەواڵ

بەرهەمهێنانی نەوت راگیراوە و تا هەرێمی کوردستانیش نەوت رادەست نەکات مووچە نایەت

بەپێی رێککەوتنی حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی عێراق تا نەوت رادەستی کۆمپانیای سۆمۆ نەکرێت بەغدا پارەی مووچە رەوانە ناکات؛ زیاتر لە 24 کاتژمێرە بەهۆی هێرشە درۆنییەکانەوە بەرهەمهێنانی نەوت لە هەرێمی کوردستان راگیراوە. 

 حکومەتی هەرێمی کوردستان دوای چەندین کۆبوونەوە لەگەڵ حکومەتی عێراق لەسەر پرسی نەوت و داهاتە نانەوتییەکان رێککەوتنی کرد. 

بەپێی دەقی ئەو رێککەوتنە کە ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بڵاویکردوەتەوە، تا وەزارەتی نەوت و کۆمپانیا سۆمۆ وەرگرتنی نەوت لە بەندەری جەیهان پشتراست نەکەنەوە، وەزارەتی دارایی پارە بۆ هەرێمی کوردستان نانێرێت. 

بەپێی رێککەوتنەکەی هەولێر و بەغدا دەبێت هەرێمی کوردستان رۆژانە 280 هەزار بەرمیل نەوت بەرهەم بهێنێت، 230 هەزاری بداتە بەغدا و 50 هەزاریشی لە ناوخۆدا بەکاربهینێتەوە. 

ناردنی پارەی مووچە بە مەرجی رادەستکردنی نەوت لە کاتێکدایە زیاتر لە 24 کاتژمێرە بەهۆی هێرشی درۆنییەوە بەرهەمهێنانی نەوت لە هەرێمی کوردستان رایگراوە. 

عەزیز ئەحمەد جێگری بەڕێوەبەری نوسینگەی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان و کۆمەڵەی پیشەسازی نەوتی کوردستان - ئەپیکور لە دوو راگەیەندراوی جیاوازدا رایانگەیاند، بەهۆی هێرشە درۆنییەکانەوە هەرێمی کوردستان نزیکەی 200 هەزار بەرمیل بەرهەمهێنانی نەوتی لەدەستداوە. 

ئەگەرچی هەولێر و بەغدا رێککەوتنیان کردووە، بەڵام ناو بەناو هێرشی دۆرنییەکان دەست پێدەکەنەوە و کێڵە نەوتییەکان بە ئامانج دەگرن دیار نیە درۆنەکان رێگە بە دەستپێکردنەوەی نەوت دەدەن یاخود هێرش دەکەنەوە. 

هەموو ئاماژەکان بەو ئاڕاستەیەن رێککەوتنەکەی هەولێر و بەغدا کۆتایی بە هێرشی درۆنەکان بهێنێت، چونکە ئەو هێرشانە وەک کارتی فشار دژی هەرێمی کوردستان دەبینران تا نەرمی بۆ رێککەوتن بنوینێت و نەوتەکەی رادەست بکات.