پەروەردەی سێکسی

بۆ خۆپارێزی, سێکسی بێ زیان بکەن

دەسەڵاتدارانی تەندروستی عێراق داوا لە هاوڵاتیان دەکەن بۆ خۆپیارێزی کە تووشبوون بە نەخۆشی ئایدز، سێکسی بێ زیان بکەن

وەزارەتى تەندروستیی عێراق رێنوێنی لەبارەى خۆپارێزى لە ئادیز بڵاودەکاتەوە و یەکێک لە خاڵەکانى پابەندبوونە بە هەڵسوکەوت و پەیوەندیی سێکسیی "بێ زیان."

رێنماییەکانی وەزارەتى تەندروستى عێراق لە رێگەى ماڵپەڕى وەزارەتەکە بڵاوکراوەتەوە کە سێ هەنگاوە، یەکێکیان "پابەندبوونە بە پەیوەندی و هەڵسوکەوتى سێکسیی بێ زیان."

وەزارەتەکە روونکردنەوەی زیاتری نەداوە لەبارەی ئەوەی مەبەستیان لە بێ زیان چییە، بەڵام بەپێی رێنوێنییە تەندروستییەکان، پاراستنی بازنەی پەیوەندیی سێکسی، بەکارهێنانی کۆندۆم و پارێزەرەکانی دیکە لەکاتی سێکسدا، وەکو رێگەیەکی بێ زیان سەیر دەکرێن. 

بەکارهێنانى دەرزیی پاککراوە، کەرەستەى پاکژى گواستنەوەى خوێن کە رێگەپێدراوە لە لایەن وەزارەتى تەندروستییەوە، دوو رێنوێنییەکەی دیکەن بۆ خۆپارێزى لەو نەخۆشییە.

 لە  38 ساڵى رابردوودا 2638 کەس لە عێراق توشی نەخۆشیى ئایدز بوون، 470 یان گیانیان لەدەستداوە. 

بەگوێرەی ئامارەکان 168 منداڵ کە تەمەنیان لەنێوان مانگێک بۆ 14 ساڵان بووە، لە دایکیانەوە یان لە رێگەى گواستنەوەى خوێنەوە تووشی ئایدز بوون.

ئایدز نەخۆشییەکە بەهۆی ڤایرۆسی (HIV) تووشی مرۆڤ دەبێت، کە ڤایرۆسەکە هێرش دەکاتە سەر سیستمی بەرگریی مرۆڤ. 

27ى كانوونى دووەمى ئەم ساڵ پەرلەمانى عێراق یاسای قەرەبووکردنەوەى تووشبوانى ئایدزى پەسندکرد. بەهۆى ئەو یاسایەوە زیاتر لە 300 کەس لە تووشبووانى ئەو نەخۆشییە یان خانەوادەکانیان قەرەبوو دەکرێنەوە کە لە ساڵى 1986 بەهۆى دەرمانى کۆمپانیایەکى بیانییەوە ئەو ڤایرۆسەیان بۆ گوێزراوەتەوە.

هەواڵ

موقتەتا سەدر هاتە دەنگ

موقتەدا سەدر، ڕێبەری ڕەوتی سەرد، لەراگەیەندراوێكدا ڕایگەیاند،"ئەمە یەکەم ھەڵبژاردنە لەعێراق بەبێ بەشداری ڕەوتی شیعی نیشتیمانی(ڕەوتی سەدر) ئەمەش دڵەڕاوکێی زۆری لای ھاوڵاتیان دروستکردوە کە بەشداری ھەڵبژاردن دەکەن". دەشڵێت،" لەگەڵ دڵەڕاوکێی خەڵک چەندین سیناریۆ دروستکراوە کەگوایە ڕەوتی سەدر بەبەکارھێنای ھێز رێگە نادەن بگەنە سندوقەکانی ھەڵبژاردن، یاخود وتراوە، ڕەوتی سەدر فیتنە دروست دەکات بۆ ئەوەی کەشێکی ئارام بۆ ھەڵبژاردن نەخوڵقێت و بەلایەنگرییە ملیۆنیەکەی دێتە سەر شەقام و خۆپیشاندان دەکات، جەختیش دەكاتەوە،" ھەرچەندە ئێمەلەگۆڕەپانی سیاسی نەماون بەڵام ھەموو تیرەکانیان بۆ سەر ئێمەیە". سەدر لەڕاگەیەندراوەكەیدا بەبێ ناوهێنان پەیامێكی ئاگرین ئاڕاستە دەكات و دەڵێت،" ئەگەر گردبونەوەو ناڕەزایەتی و بەگژداچونەوەتان دەوێت ئێمە خۆمان خاوەنی ئەوەین و فەرموو خۆتان تاقی بکەنەوە و ئێمە لەھەڕەشەکانتان ناترسین".
دەشلێت،" ئەوەی لەگەڕانەوەی بەعس دەترسێت و خەڵکی پێدەترسێنێت ئەوە حزبێکی بێ کەڵکە".
ھەروەھا لەبارەی خزمەتگوزاری و پەرەوردەو وشکە ساڵی و تەندروستی و دۆسیەی ئەمنی پێی وایە، لەخراپترین ئاستتدان و نوسیویەتی،" ھۆزەکان لەلایەک و میلیشیاکان لەلایەک بونەتە بەڵاو خوێنی عێراقی دەرێژرێت".
لەكۆتایی ڕاگەیەندراوەكەشیدا دوپاتیدەكاتەوە،" ئێوە باسی ئەوە دەکەن کە عێراق و گەلەکەی لەگەڵتانە، کەچی گەلی عێراق بەھۆی بێ کاری و ھەژاری و نەخۆشی و گەندەڵییەوە دەناڵێنێت و رڕوی لەزیادبونیشە، كەئەو مەترسیە مەترسی ئاینی عەقیدەشە نەک تەنھا نیشتیمانی ئێوە کەی شیعە