هەواڵ

سەدر كاتێكی چاوەڕوان نەكراوی هەڵبژارد، عێراق لەبەردەم گۆڕانكارییەكی نوێ و نادیاردا

لەهەنگاوێكی كتوپڕدا، 73 پەرلەمانتاری رەوتی سەدر لەسەر داوای موقتەدا سەدر رێبەری رەوتی سەدر دەستلەكاركێشانەوەیان پێشكەش بە سەرۆكی پەرلەمان كرد و ئەویش پەسەندی كرد، ئەوەش گۆڕانكارییەكی نوێیە و ئەنجامەكەشی نادیارە، كە پێشتریش بەهۆی هەڵبژاردنی سەرۆك كۆمار و سەرۆكی حكومەت پرۆسەی سیاسی لەعێراق گەیشتبووە بنبەست.
محەمەد سوڵتانی چاودێری سیاسی عێراقی دەڵێت: رەنگە سەدر لەبڕیارەكەی پاشگەز ببێتەوە ئەگەر بزانێت كارتە فشارەكەی كاریگەری هەبووە و كاری خۆی كردووە.
سوڵـتانی وتیشی: پێشتریش سەدر بەشدارینەكردنی لەهەڵبژاردن وەك كارتی فشار بەكارهێنا بەڵام دواتر پاشگەزبوویەوە و بەشداریكرد، ئێستاش ئەو ئەندامانەی دەستیان لەكاركێشاوەتەوە دەرچەیەكی یاسایی دەدۆزنەوە و پەشیمان دەبنەوە.
یاساكانی عێراق هیچ ئاماژەیەكیان بە ئەگەری گەڕانەوەی پەرلەمانتاران نەداوە، بەڵام مانگێكی داناوە تاكاتێك فەرمانبەرێك دەستلەكاردەكێشێتەوە تادواتر پاشگەزببێتەوە.
لەلایەكی دیكەوە ئەحمەد سوهەیل، چاودێری سیاسی عێراقی دەڵێت: دەستلەكاركێشانەوەی سەدریەكان ئەنجامی زیاتربوونی ململانێكان و گەیشتنیەتی بە بنبەست، كەپێشتریش موقتەدا سەدر لەوتارەكانیدا دۆخەكە رەنگیداوەتەوە، بەڵام ئەم هەنگاوەیانی زۆر چاوەڕوان نەكراوبوو.
وەك ئەو چاودێرە سیاسیە دەڵێت: ئەو هەنگاوە بۆ ئەوەیە فشار دروست بكرێت و پەرلەمان هەڵبوەشێتەوە، لەبەرامبەریشدا رەنگە دژەكانی سەدر و چوارچێوەی هەماهەنگی پەنا بۆ دەستوور ببەن و بیانەوێت بە پەرلەمانتارە سەربەخۆكان شوێنی پەرلەمانتارانی سەدر پڕبكەنەوە كە ئەمەش دۆخەكە ئەوەندەی تر ئاڵۆز دەكات.
شارەزایەكی دەستووریی باس لەوە دەكات، كە دەستلەكاركێشانەوەی بەكۆمەڵی پەرلەمانتارانی سەدر نابێتەهۆی هەڵوەشانەوەی پەرلەمان، دەشڵێت: بەم هەنگاوە گۆڕەپانەكە هەرچەند پڕ ئاشوب دەبێت، بەڵام بەرەی چوارچێوەی هەماهەنگی تیایدا دەسەڵاتداردەبن.
ئەمین بەكر، شارەزای دەستوور و ڕاوێژكاری سەرۆكایەتیی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، لەڕووی یاسایی و سیاسییەوە شیكردنەوەی بۆ دەستلەكاركێشانەوەی پەرلەمانتارانی سەدر كردووە و لە فەیسبووكی خۆی بڵاوی كردووەتەوە.
تەوای نووسینەكە:
دەست لەكاركێشانەوەی پەرلەمانتارانی سەدر لەڕووی یاسایی وسیاسییەوە
لەڕوی یاساییەوە:
۱.دەست لەكاركێشانەوە پێویستی بەڕەزامەندیی ئەنجومەنی نوێنەرانە بەزۆرینەی ڕەها واتە پەنجا كۆ یەك (۱٦٥) دەنگ، بەپێی هەمواری یاسای گۆڕینی ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران ژمارە ٤۹ ی ساڵی ۲۰۰۷ ی كەهەمواری یاسای ژمارە ٦ ی ساڵی ۲۰۰٦ كردوە لەبڕگەی سێیەمیدا دەڵێت (پالپا- تسری الفقرە أولا من اڵامر رقم (9) لسنە 2005 علی عچو مجلس النواب وأعچا‌و هیئە الرئاسە فی حالە تقدیم استقالته وقبولها من قبل المجلس بالاغلبیە المگلقە علی أن لا تقل فترە عچویته فی مجلس النواب عن سنە واحدە..) یاساكە ئاماژەی بەوەكردووە، كە دەست لەكاركێشانەوە پێویستی بەڕەزامەندیی ئەنجومەنی نوێنەرانە بەزۆرینەی ڕەها.
بێجگە لەو دەقە لەناو پەیڕەوی ناوخۆی ئەنجومەنی نوێنەران و لەیاسای ژمارە ۱۳ ئەنجومەنی نوێنەرانی ساڵی ۲۰۱٨ شدا باس لە ڕێكاری دەست لەكاركێشانەوەی پەرلەمانتار نەكراوە، تەنها باسی لەدەست لەكاركێشانەوەی پەرلەمانتار كردووە وەكو یەكێك لەڕێگاكانی كۆتایی هاتنی ئەندامێتی.
۲.دەست لەكاركێشانەوە دەبێت شخصی بێت واتە هەر پەرلەمانتارەو خۆی نامەی دەست لەكاركێشانەوەی خۆی بنووسێت نەك سەرۆكی لیست،چونكە هەڵبژاردن تاكیە (فردیە)، واباشترە سەرۆكی پەرلەمان ناوەكان بڵاوبكاتەوە.
وە ئەو دەست لەكاركێشانەوەیە هەرچەند بەكۆمەڵە، بەڵام نابێتە هۆی هەڵوەشاندنەوەی ئەنجومەنی  نوێنەران و هەڵوشاندنەوەی پەرلەمان ڕێكاری تایبەتی خۆی هەیە و جیاوازە.
۳.دوای پەسندكردنی دەست لەكاركێشانەوەكان دەبێت ئەنجومەنی نوێنەران ناوەكان و ژمارەی هەڵبژاردنی ئەو پەرلەمانتارانە ئاڕاستەی كۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكانی عێراق بكات و كۆمیسیۆنیش، یەكەمین كاندیدی دۆڕاوی ئەو بازنەیە، واتە ئەو كاندیدەی دوای كاندیدە دەرچووەكە زۆرترین دەنگی هێناوە لەو بازنەیەی كەپەرلەمانتارەكەی دەستی لەكاركێشاوەتەوە، جێگای دەگرێتەوە، واتە نەبەستراوەتەوە بەوەی ئەو كاندیدەی لەجێگای پەرلەمانتاری دەست لەكاركێشاوە دەبێتە پەرلەمانتار لەچ لیستێك وهێزێكی سیاسیە.
لەڕووی سیاسییەوە
بێجگە لەوەی ئەم هەنگاوەی سەدریەكان دۆخی عێراق تووشی زەمین لەرزەیەكی سیاسیی دەكەن و دوورنیە سەربكێشێ بۆ پێكدادان وشەڕی ناوخۆ، بەڵام بەڕای من هەڵەیەكی سیاسی گەورەیە، ئەگەر سەدریەكان لەم هەنگاوەیان نەگەڕێنەوە، زەرەرمەندی سەرەكی خۆیان دەبن، دوای ئەوانیش هاوپەیمانەكانی سەدر هەریەك لە سیادەی سونەكان وپارتی زەرەرمەند دەبن، چونكە لەزۆربەی بازنەكانی هەڵبژاردندا كەسانی نزیك لە چوارچێوەی هەماهەنگی دێنە شوێنی پەرلەمانتارانی سەدر و بەئاسانیی دەتوانن حكومەتی ئایندە پێكبهێنن، سروشتی سیاسیی و جەماوەریی عێراقیش وایە زۆرینەی دەنگدەر وابەستەی دەسەڵات وبەرژەوەندیە و ئەزمونەكانی سەردەمی مالیكیش ئەوە پیشان ئەدەن، بەم شێوەیە گۆڕەپانەكە هەرچەند پڕ ئاشوب دەبێت، بەڵام بەرەی چوارچێوەی هەماهەنگی تیایدا دەسەڵاتداردەبن.
واباشتربوو سەدر داوای لەهاوپەیمانەكانی بكردایە ئەنجومەنی نوێنەرانیان هەڵبوەشاندایەوە. 

هەواڵ

ناکۆکییەکان تەواو بوون… "هەژماری من" کۆتایی بە چیرۆکی "تەوتین" هێنا

یەکێتی کۆتایی بە نیگەرانییەکانی لەسەر  "هەژماری من" هێنا و پشتیوانی بۆ پرۆسەکە راگەیاند، قوباد تاڵەبانی دەڵێت، پڕۆژەکە دەستبەکار دەبێت.

"هەژماری من" یەکێک بوو لە ناونیشانی ناکۆکییەکانی بانگەشەی توندی هەڵبژاردنی پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتیی نیشتمانی کوردستان، بەڵام ئێستا هەردوولا لەسەری کۆکن.

 قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە پشکی یەکێتی لە دوایین لێدوانیدا پشتیوانی بۆ " هەژماری من" راگەیاند و وتی،"پڕۆژەکە دەستبەکار دەبێت". 

قوباد تاڵەبانی باسی لەوەکرد، ئەو نیگەرانییانەی ئەوان لە رابردوو لەسەر پڕۆژەکە هەیان بووە، یەکلابوونەتەوە بۆیە پڕۆژەکە دەستبەکار دەبێت. 

دوایین هەڵبژاردن "هەژماری من" تەوەری گفتوگۆکانی پارتی و یەکێتی بوو، بە بڕیاری مەسرور بارزانی پڕۆژەکە لە نوسینگەکەیەوە گوازرایەوە سەر وەزارەتی دارایی و ئابوری هەرێمی کوردستان.

هەنگاوەکە وەک بەشێک لە لێکتێگەیشتنی پارتی و یەکێتی بۆ پێکهێنانی کابینەی دەیەمی حکومەتی هەرێمی کوردستان جێبەجێ کرا، بەڵام تا ئێستا ئەو هەنگاوە هیچ کاریگەرییەکی ئەوتۆیی لەسەر خێراکردنی گفتوگۆکانی پێکهێنانی حکومەت نەبووە. 

یەکێتی لەسەرو هەموویانەوە، بافڵ تاڵەبانی سەرۆکی حزبەکە لە ماوەی هەڵمەتی بانگەشەی هەڵبژاردندا هەڵمەتێکی چڕیان دژ بە پرۆژەکە ئەنجامدا.

 تەنانەت بە بڕیاری یەکێتی، نوسینگەکانی پرۆژەکە لە ناو بانکە حکومییەکانی سلێمانی داخران و داوا لە هاوڵاتییان کرا لە بانکە فیدراڵییەکانی عێراق "تەوتین" بکەن. 

بەپێی بەدواداچوونەکانی دیجیتاڵ میدیای Mic، دوای کۆتایهاتنی ناکۆییەکانی پارتی و یەکێتی لەسەر " هەژماری من" ئێستا هەنگاوەکانی بەشداربوونی مووچەخۆران لە سنوری سلێمانی، هەڵەبجە، گەرمیان و راپەڕین خێراتر کراوە. 

رێککەوتنی پارتی و یەکێتی بە جۆرێک کۆتایی بە چیرۆکی "تەوتین" لە بانکە فیدراڵییەکانی عێراق هێناوە، ئێستا کەمن ئەو مووچەخۆرانەی باسی "تەوتین" دەکەن، لە کاتێکدا لە رابردوو جیاواز لە خۆپیشاندانەکان فەرمانبەران بە مانگرتن لە خواردن داوای جێبەجیکردنیان دەکرد.