پەروەردەی سێکسی

قەڵەوی زیان بە توانای وەچەخستنەوەی پیاوان دەگەیەنێت

قەڵەوی سەرەڕای زیانە زۆرەکانی لەسەر تەندرووستی بەگشتی،کاریگەری خراپیشی هەیە لەسەر توانای  درووستکردنی تۆوەکان لە سەر پیاوان، تویژینەوەکان دەریان خستوە کە قەڵەوی دەبێتە هۆی لەناوبردن ولاوازکردنی توانای پیاوان بۆ درووستکردنی تۆوەکان.

لە توێژینەوەیەکدا کە لەلایەن گرووپێک لە تویژەرانی دانیمارکیەوە لە زانکۆی کۆپنهاگن ئەنجامدراوە  دەرکەوتوە ئەو پیاوانەی کە کێشیان زیادە دەتوانن بە دابەزاندنی کێشیان توانای سێکسی خۆیان و بەهێزکردنی توانای درووستکردنی ژمارەیەکی زۆری تۆوەکان بگەڕیننەوە بەڕێژەی سەدا ٪40.

لە توێژینەوەکەدا 47 کەس بەشداربوون کە کێشیان بە پێی پێوەری جیهان بە قەڵەو دادەنرێت، ئەو کەسانە سیستەمێکی زۆر ناتەدروستی خواردن وژیانیان هەبووە، لەماوەی تویژینەوەکەدا سیستەمێکی خۆراکی تەندروستیان بۆ دانرا بەجۆرێک ڕێژەیەکی کەم لە کالۆری،هەروەها چەندین چالاکی و وەرزشی تایبەتیان بۆ دانان، لەو ماوەیەدا 36 پاوەندیان لە کێشیان دابەزاند.
 لە دوای ئەو سیستەمە خۆراکیە و لە پێش دەەستپێکردنیدا ژمارەی تۆوەکانی پیاوەکانیان تۆماکرد، تا لەدوایدا بەراوردیان کردن.

لە ئەنجامی تویژینەوەکەدا دەرکەوت کە دابەزاندنی کێشی ئەو کەسانەی قەڵەو بوون وتوانای بەرهەممهێنانی ڕیژەیەکی کەمی تۆوەکانیان هەبووە، ئەم دابەزاندنی کێشە کاریگەر بوە لە گەڕاندنەوەی تواناكانیان بۆ بەرهەمهێنانی ڕیژەیەکی بەرزی تۆوەکان.
هەروەها تویژەران ئاماژەیان بەوە کردووە دوای ساڵێک ئەوانەی کە کێشیان بە تەندرووستی هێشتبوەوە، توانای بەرهەمهێنانی ڕیژەیەکی بەرزی تۆوەکانیان هەبووە،ئەوانەی گەڕاونەتەوە دۆخی پێشویان دووبارە ڕێژەی بەرهەمهێنانی تۆوەکانیان دابەزیوەتەوە.

لە دەرئەنجامی تویژینەوەکەدا ئەوە خرایەڕوو بەتەنها وەرزشکردن ناتوانێت پیاوان لە لاوازبونی بەرهەمهێنانی تۆوەکان بپارێزێت، یاخود توانای خستنەوەی وەچەیان زیاتر بكات، بەڵکو پێوسیتیان بە سیستەمێکی خۆراکی تەندروستیشە.
ئەمریکا پێشەنگی ئەو وڵاتانەیە کەبە بەرزبونەوەی ڕێژەیەکی بەرزی قەڵەوی تیایدا دەناڵێنێت، بەجۆرێک %40 ی خەڵکی ئەمریکا بەشیوەیەکی ترسناک کێشیان زۆرە، بەشێک لە شارەزایان بڕوایان وایە کە ئەمە بووەتە هۆکاری بەرزبونەوەی رێژەی زۆری نەزۆکی وکەمبونەوەی منداڵبوون لە ئەمریکادا.

هەواڵ

پەرلەمانی کوردستان دەخرێتەوە ژێر رەحمی چەکوشی دادگای فیدراڵی عێراق

دوو سکاڵا بۆ هەڵوەشاندنەوەی ئەم خولەی پەرلەمانی کوردستان لە دادگای فیدراڵی تۆمار دەکرێت، کە ئەنجامدانی هەڵبژاردنەکەی بە بڕیاری هەمان دادگا بووە.  

 هەڵبژاردنی خولی شەشەمی  پەرلەمانی کوردستان دوای دوو ساڵ دواخستن لە وادەی خۆی، دواجار بە بڕیاری دادگای فیدراڵی کۆتایی ساڵی رابردوو ئەنجام درا.

دادگای فیدراڵی بەشێکی چیرۆکی دواخستنی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان بوو، نزیکەی ساڵێک تاتوێی سکاڵایەکی لەبارەی هەڵبژاردنەکەوە کرد، کە دواجار بە هەڵوەشاندنەوە و دواتر کەمکردنەوەی ژمارەی کورسی کۆتایی پێکهاتەکان کۆتاییهات.

ئێستا جارێکی دیکە ئەنجامی ئەو هەڵبژاردنە خراوەتەوە بەر دەستی دادگای فیدراڵی عێراق، کۆمەڵی دادگەری کوردستان و جوڵانەوەی نەوێ نوێ رایگەیاندووە، لە دادگای فیدراڵی سکاڵایان بۆ هەڵوەشاندنەوەی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان تۆمارکردووە.
سکاڵاکەی کۆمەڵی دادگەری کە یەکەم سکاڵایە بۆ هەڵوەشاندنەوەی خولی شەشەم لەلایەن عومەر گوڵپی کاندیدی سەرکەتووی حزبەکە دژی پەرلەمانی کوردستان تۆمار کراوە.

عومەر گوڵپى سەبارەت بە تۆمارکردنی ئەو سکاڵایە رایگەیاندووە،"داوامان لە دادگاى فیدراڵی کردووە، خولەکە هەڵوەشێندرێتەوە و هەڵبژاردن دووبارە بکرێتەوە، هەروەها هەموو ئەو ئیمتیازە ماددییانەى لە پێنج مانگى ڕابردوودا پەرلەمانتاران وەریان گرتووە، لێیان وەربگیرێتەوە".

کۆمەڵى دادگەرى کە لە هەڵبژاردنى خولى شەشەمى پەرلەمانى کوردستاندا سێ کورسیى بەدەستهێنا، دواتر هەڵبژاردنەکەی بە" دیزاینکراو" وەسفکرد و بڕیاریدا بایکۆتی خولەکە بکات.

دوای چوار رۆژ لە سکاڵاکەی کۆمەڵی دادگەری، جوڵانەوەی نەوەی نوێش رایگەیاند، سکاڵایان بۆ هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمانی کوردستان تۆمار کردووە. 

نەوەی نوێ رایگەیاندووە، سکاڵاکەی ئەوان دژی سەرۆکی هەرێمی کوردستان، ئەوەیش بەهۆی ئەوەی تا ئێستا بڕیاری هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمانی کوردستانی دەرنەکردووە.

ڕۆژی 20ـی تشرینی یەکەمی 2024، هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان ئەنجام درا، بەپێی ئەنجامی کۆتایی هەڵبژاردن کە لەلایەن کۆمسیۆنەوە بڵاوکراوەتەوە، پارتی 39 کورسی، یەکێتی 23 کورسی، نەوەی نوێ 15 کورسی، یەکگرتوو 7 کورسی، هەڵوێست 4 کورسی، کۆمەڵ 3 کورسی، بەرەی گەل 2 کورسی و هەریەک لە گۆڕان و هاوپەیمانی کوردستانیش یەکی کورسییەکیان بەدەستهێناوە.

دوای نزیکەی حەوت مانگ لە ئەنجامدانی هەڵبژاردن، تا ئێستا پەرلەمانی کوردستان کارا نەبووە و تەنها پەرلەمانتاران سوێندی یاسایان خواردووە، بەڵام هەموو مانگێک مووچە وەردەرگن.