پەروەردەی سێکسی

قەڵەوی زیان بە توانای وەچەخستنەوەی پیاوان دەگەیەنێت

قەڵەوی سەرەڕای زیانە زۆرەکانی لەسەر تەندرووستی بەگشتی،کاریگەری خراپیشی هەیە لەسەر توانای  درووستکردنی تۆوەکان لە سەر پیاوان، تویژینەوەکان دەریان خستوە کە قەڵەوی دەبێتە هۆی لەناوبردن ولاوازکردنی توانای پیاوان بۆ درووستکردنی تۆوەکان.

لە توێژینەوەیەکدا کە لەلایەن گرووپێک لە تویژەرانی دانیمارکیەوە لە زانکۆی کۆپنهاگن ئەنجامدراوە  دەرکەوتوە ئەو پیاوانەی کە کێشیان زیادە دەتوانن بە دابەزاندنی کێشیان توانای سێکسی خۆیان و بەهێزکردنی توانای درووستکردنی ژمارەیەکی زۆری تۆوەکان بگەڕیننەوە بەڕێژەی سەدا ٪40.

لە توێژینەوەکەدا 47 کەس بەشداربوون کە کێشیان بە پێی پێوەری جیهان بە قەڵەو دادەنرێت، ئەو کەسانە سیستەمێکی زۆر ناتەدروستی خواردن وژیانیان هەبووە، لەماوەی تویژینەوەکەدا سیستەمێکی خۆراکی تەندروستیان بۆ دانرا بەجۆرێک ڕێژەیەکی کەم لە کالۆری،هەروەها چەندین چالاکی و وەرزشی تایبەتیان بۆ دانان، لەو ماوەیەدا 36 پاوەندیان لە کێشیان دابەزاند.
 لە دوای ئەو سیستەمە خۆراکیە و لە پێش دەەستپێکردنیدا ژمارەی تۆوەکانی پیاوەکانیان تۆماکرد، تا لەدوایدا بەراوردیان کردن.

لە ئەنجامی تویژینەوەکەدا دەرکەوت کە دابەزاندنی کێشی ئەو کەسانەی قەڵەو بوون وتوانای بەرهەممهێنانی ڕیژەیەکی کەمی تۆوەکانیان هەبووە، ئەم دابەزاندنی کێشە کاریگەر بوە لە گەڕاندنەوەی تواناكانیان بۆ بەرهەمهێنانی ڕیژەیەکی بەرزی تۆوەکان.
هەروەها تویژەران ئاماژەیان بەوە کردووە دوای ساڵێک ئەوانەی کە کێشیان بە تەندرووستی هێشتبوەوە، توانای بەرهەمهێنانی ڕیژەیەکی بەرزی تۆوەکانیان هەبووە،ئەوانەی گەڕاونەتەوە دۆخی پێشویان دووبارە ڕێژەی بەرهەمهێنانی تۆوەکانیان دابەزیوەتەوە.

لە دەرئەنجامی تویژینەوەکەدا ئەوە خرایەڕوو بەتەنها وەرزشکردن ناتوانێت پیاوان لە لاوازبونی بەرهەمهێنانی تۆوەکان بپارێزێت، یاخود توانای خستنەوەی وەچەیان زیاتر بكات، بەڵکو پێوسیتیان بە سیستەمێکی خۆراکی تەندروستیشە.
ئەمریکا پێشەنگی ئەو وڵاتانەیە کەبە بەرزبونەوەی ڕێژەیەکی بەرزی قەڵەوی تیایدا دەناڵێنێت، بەجۆرێک %40 ی خەڵکی ئەمریکا بەشیوەیەکی ترسناک کێشیان زۆرە، بەشێک لە شارەزایان بڕوایان وایە کە ئەمە بووەتە هۆکاری بەرزبونەوەی رێژەی زۆری نەزۆکی وکەمبونەوەی منداڵبوون لە ئەمریکادا.

هەواڵ

سوریا لە دانوستاندنەکانی پاریس لەگەڵ کورد کشایەوە

حکومەتی سوریا کشانەوەی لە دانووستاندنەکانی پاریس ڕاگەیاند و پێگەی ئەلمۆنیتۆری ئەمریکیش دەڵێت: بڕیارەکە لە ژێر فشاری تورکیا دراوە.

ئاژانسی هەواڵی سوریا- ناسراو بە سانا لە زاری سەرچاوەیەکی فەرمی حکومەتی دیمەشق بڵاویکردوەتەوە، سوریا لە دانوستاندنەکانی پاریس لەگەڵ بەرپرسانی کورد بەشداریی ناکات و داواشیکردوە دانوستاندنەکان لە دیمەشقی پایتەخت درێژەی هەبێت.

بەرپرسە سورییەکە بە توندی دژایەتی حکومەتی وڵاتەکەی بۆ کۆنفڕانسی پێکهاتەکانی باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا لە حەسەکە دەربڕیوە و کۆنفڕانسەکەی بە هەوڵێک بۆ جوداخوازی ناوبردوە.

حکومەتی سوریا کۆنفڕانسەکە بە دژی ڕێککەوتنی 10ـی ئازاری ئەمساڵی نێوان مەزڵوم عەبدی فەرماندەی گشتیی هێزەکانی سوریای دیموکرات و ئەحمەد شەرع، سەرۆکی ڕاگوزەری سوریا دەزانێت.

ماڵپەڕی ئەلمۆنیتۆی ئەمریکی ئاشکرایکردووە، کشانەوەی سوریا لە دانوستاندنەکانی پاریس لە ژێر فشاری تورکیادایە و سەردانی ڕۆژی پێنجشەممەی ڕابردووی هاکان فیدان، وەزیری دەرەوەی تورکیا بۆ سوریا هەر بۆ ئەو مەبەستە بووە.

لە دوای دەست بەکاربوونی حکومەتی ڕاگوزەری سوریا ئەمریکا و فەڕەنسا بەچڕی کار دەکەن بۆ گەیشتن بە چارەسەرێکی سیاسیی لە سوریا، وادیارە ئەم بڕیارە گرفت بۆ هەوڵەکانی پاریس و واشنتن دروست دەکات.

رۆژی هەشتی ئەم مانگە، پێکهاتەکانی باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا کە لەژێر ئیدارەی خۆبەڕێوەبەریدان لە حەسەکە کۆنفڕانسێکیان بەست و تێدا جەختیان لە دەستورێکی دیموکراسی بۆ سوریا و دامەزراندنی سیستمێکی ناناوەندی کردەوە، کە مافی هەموو پێکهاتەکانی تێدا فەراهەمکرابێت؛ کردوە.

تورکیا کە لەدوای ڕوخانی ڕژێمی پێشوی سوریا هەژمونی خۆی بەسەر دیمەشقدا سەپاندوە، دەیەوێت لەو ڕێگەیەوە توانای خۆ بەڕێوەبەری باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا لە قاڵب بدات، کە بە مەترسی دەزانێت بۆ سەر ئاسایشی نیشتمانی وڵاتەکەی.

کورد لە سوریا داوا دەکات، هەسەدە وەک هێزێکی سەربەخۆ لە ناو وەزارەتی بەرگریی سوریا بمێنێتەوە، سیستمی بەڕێوەبردنی وڵات نا ناوەندی بێت و مافی تەواوی پێکهاتەکان بدرێت و بەشداریی سیاسییان پێ بکرێت و لە ناوەندی بڕیار ڕۆڵیان هەبێت.