کاوڕ
گۆڕانکاری لە ژیانی سۆزداریتدا ئەبینیت و ئەکرێت هەلی نزیک بوونەوەت لە هاوبەشەکەت بێتە پێشت و بە هەڵچوونێکی ڕۆمانسیدا تێبپەڕێیت.
گا
ئەو كێشە و بێزارییانەی هاتوونەتە پێشت یاخود کێشە خێزانییەکانت بەرەو
کۆتایی ئەچن و وزە و کەشێکی ئاسوودەت دێتە پێش.
دووانە
هەوڵبدە وزە و کاتە باشەکانت بەکاربهێنیت بۆ هەنگاونان بەرەو ئامانج و
پلانەکانت و بەدیهێنانی خەونەکانت.
قرژاڵ
کاتی خۆتە بدرەوشێیتەوە و تواناکانت لە کارەکەتدا دەربخەیت، بهێڵە
بیرۆکەکانت ببنە هۆی بەرەوپێش چوونت و سەرکەوتنت.
شێر
کاتێکی باشە بۆ گرنگیدان بە جەستە و تەندروستیت و بیرکردنەوەی باشتر لە
هەڵبژاردنەکانت، کاتەکانت بە ژیرانە بەڕێبکە و سەرنجت لەسەر خۆت بێت.
گووڵەگەنم
بەدەستهێنانی ئامانجەکانت ئاسانتر دەبێت و بە دەروونێکی باش و وزەیەکی زۆردا تێدەپەڕیت، باش ئەبێت گەر سەرنجت بخەیتە
سەر پلان و ئامانجەکانت.
تەرازوو
کاتێکی باشە بۆ چارەسەر کردنی ئەو کێشانەی لە پەیوەندییەکانتدا هاتوونەتە
پێشت، کارەکانیشت هەنگاو بەرەو سەرکەوتن و بەرەوپێش چوون ئەنێن.
دووپشک
شتەکان بە باشی ئەچن بەڕێوە و هەلی ناوەزە و باش لە کارەکەتدا دێتە پێش و
هەروەها لەلایەنی سۆزداریشەوە بە کاتێکی شیریندا دەڕۆیت.
تیروکەوان
هەڵچوون و وزەیەکی باش بەرەو پەیوەندییەکانت دێن و کاتێکی گونجاوە بۆ چوونە
دەرەوە و گەشت کردن لەگەڵ ئازیزانت.
گیسک
ژیانی سۆزداریت هەنگاو بە هەنگاو بەرەو پێش دەچێت و دەگەنە لوتکەی
خۆشەویستی لەگەڵ هاوبەشەکەتدا.
سەتڵ
کاتێکی گەنجاوە بۆ قووڵ بوونەوەی پەیوەندییە سۆزدارییەکەت و هەروەها بەدەست
هێنانی ئامانج و بەرەوپێش چوون لە کارەکەت ئاسانتر دەبێت.
نەهەنگ
شەرم مەکە لەوەی خۆت ببەیتە پێشەوە و بیروڕاکانت دەربخەیت، گرنگی بە سەرکەوتنی
خۆت بدە و بهێڵە هەمووان تواناکانت ببینن.
داهات و نەوت حکومەتی عێراق و حکومەتی هەرێمی کوردستان دەباتەوە سەرمێزی گفتوگۆ، جێگرى سەرۆکى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق دەڵێت، رێککەوتن لەسەر نەوت کراوە و لێکتێگەیشتنى باشیش لەسەر دۆسیەی داهاتە نانەوتییەکان هەیە.
دۆسیەی نەوت و داهاتە نانەوتییەکان، چارەنووسی مووچەی مانگی حوزەیرانیان و مانگەکانی دواتریان بە ئەنجامدانی رێککەوتنی نوێ لەگەڵ حکومەتی عێراق بەستوەتەوە.
بەپێی زانیارییەکانی دیجیتاڵ میدیای Mic، حکومەتی عێراق داوای نیووەی کۆی داهاتە نانەوتییەکان دەکات، بەڵام حکومەتی هەرێمی کوردستان ئەوە رەتدەکاتەوە.
حکومەتی هەرێمی کوردستان پێشنیازی کردووە، تەنها نیووەی ئەو داهاتانە بۆ حکومەتی عێراق بگەڕێنێتەوە کە بە داهاتی فیدراڵی دادەنێرن.
هەرێمی کوردستان پشتی بە مادەی 29ـی یاسای کارگێڕیی دارایی ساڵی2019ـی عێراق بەستووە، کە تێیدا هاتووە، 50%ی داهاتی رسومات و باجی فیدراڵی لەو فەرمانگانەی لەلایەن حکومەتی ناوەندییەوە بەڕێوەدەبرێن بۆ پارێزگاکان دەبێت.
شاخەوان عەبدوڵا، جێگرى سەرۆکى ئەنجوومەنى نوێنەرانى عێراق لە لێدوانێکی رۆژنامەوانیدا بەبێ باسکردنی وردەکارییەکان زانیارییەکانی دیجیتاڵ میدیای Micـی پشتراستکردەوە و رایگەیاند، لەئێستادا لێکتێگەیشتنى باش لەسەر دۆسییەى داهاتە نانەوتییەکانى هەرێمى کوردستان هەیە.
دۆسیەی نەوت یەکێکی دیکەیە لە تەوەرەکانی گفتوگۆ، حکومەتی عێراق داوای 280 هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانە دەکات، هەرێمی کوردستان رایگەیاند، بەهۆی هێرشە درۆنییەکانەوە ناتوانێت ئەو بڕە بدات.
عێراق وەک تێگەیشتنێک بۆ دۆخی بەرهەمهێنانی نەوت ئامادەیی دەبری هەر بڕە نەوتێک وەبگرێت کە لە هەرێمی کوردستانەوە رادەستیان بکرێت.
شاخەوان عەبدوڵا، جێگرى سەرۆکى ئەنجوومەنى نوێنەرانى عێراق سەبارەت بە دۆسییەى نەوت ئاماژەی بۆ ئەوەکرد، کۆتایی هاتووە و هەرێمى کوردستان و عێراق رێککەوتنیان لەسەر کردووە.
نزیک دەبینەوە لە ناوەڕاستی مانگی ئاب، بەڵام مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان هێشتا چاوەڕوانی مووچەی مانگی حوزەیرانن.
سەبارەت بە چارەنووسی مووچە و وادەی ناردنی لەلایەن بەغداوە شاخەوان عەبدوڵا وتى، لەگەڵ رێککەوتنى کۆتایی، بەغداد مووچەش دەنێرێت.
ناوەڕاستی مانگی تەمووزی ئەمساڵ، هەولێر و بەغدا لەسەر پرسی مووچە و نەوت رێککەوتنێکییان راگەیاند، بەپێی رێککەوتنەکە هەرێمی کوردستان مانگانە بڕی 120 ملیار دینار داهاتی نانەوتی رادەستی بەغدا بکات، جگە لە رادەستکردنی بڕی 230 هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانە بە کۆمپانیای سۆمۆ.
دوای ئەو دوو مانگەش مانگانە 50٪ی داهاتی نانەوتی رادەست بکرێت لەگەڵ هەمان بڕی نەوت، لە بەرامبەردا، وەزارەتی دارایی عێراق مانگانە مووچەی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان خەرج دەکات، بەڵام وادیارە ئەو رێککەوتنەش نەگەیشتووەتە ئەنجام و رێککەوتنی نوێ دەکرێت.