بنکۆڵکاری

قاچاخچێتی ڤیزا لەکوردستان، بردنەدەرەوەی ملیۆنان دۆلار

 ژمارەیەكی زۆر لە هاوڵاتیانی هەرێم لەپێناو وەرگرتنی ڤیزەی شنگن و ئەمریكا و كەنەدا و بەشێك لە وڵاتانی كاریبی، پارەیەكی زۆر خەرج دەكەن، بەڵام هەندێكیان بێ ئەوەی ڤیزە وەربگرن گیرفانیان بەتاڵ كراوەتەوە.

زۆرێك بۆ كێشانەوەی پارە لە خەڵك بوونەتە قاچاخچی و پارەیەكی زۆری هاوڵاتیانیان بردووە، یەكێك لەو پاڵنەرانەی وایكردووە هاوڵاتیان فێڵیان لێ بكرێت پەیجەكانی سۆشیال میدیایە، بەشێك لە پەیجەكان بە ئاشكرا بانگەشە بۆ ڤیزای كەنەدا و شنگن و ئەمریكا و وڵاتانی ئەمریكای ناوەڕاست (كاریبی) دەكەن، ئەو پارانەی هاوڵاتیان دەیدەنە ئەو ڤیزانە بۆ توركیا و ئێران و بەشێك لە وڵاتانی دیكە حەواڵە كراون، واتە لەو رێگەیەوە پارەیەكی زۆر لە هەرێمەوە دەچێتە وڵاتان.

بەپێی بەدواداچوونێكی MIC لە ماوەی زیاتر لە دوو ساڵدا نزیكەی یەك ملیۆن دۆلار بۆ ڤیزای شنگن و ئەمریكا و بەشێك لە وڵاتان حەواڵەی دەرەوە كراوە، ئەمە تەنها لە نوسینگەكانی هەولێر، بەشێك لەو پەیجانەشی كە بانگەشە بۆ ڤیزا دەكەن ئێستا داخراون و خاوەنەكانیشیان ونن.

هاوڵاتییەكی هەرێمی كوردستان كە دانیشتووی هەولێرە، لە بەدواداچوونەكەی MIC قسەیكرد و وتی "لەماوەی هەشت مانگدا 70 هەزار دۆلارم داوە بۆ ڤیزا، ئەو كەسەی بەنیازبوو كارەكەم بۆ ئەنجام بدات وتی دۆخەكە تێكچووە و زیاتری پێدەچێت، بە گشتی 95 هەزار دۆلارم خەرج كردووە بەناوی وەرگرتنی كرێی باج و خانوو چەندین شتی دیكە كە دواتر زیایدكردووە، ئەمە لەماوەی 10 مانگ كە بڕیاربوو گەشت بكەم بەڵام گەشتیشم نەكرد".

كێشانەوەی پارەیەكی زۆر لە خەڵك بەناوی وەرگرتنی ڤیزاوە لەكاتێكدایە، وەرگرتنی ڤیزا ئەگەر هاوڵاتییەك خۆی مامەڵەكانی ئەنجام بدات 500 دۆلاری تێدەچێت، بەشێك لە نوسینگەكان ئەو ڤیزایە بە پارەیەكی خەیاڵی دەفرۆشنەوە.

بەوتەی سالار مەرزانی، كە خاوەنی كۆمپانیایەكی گەشتیارییە، هیچ كۆمپانیایەك ناتوانێت بە گرەنتی ڤیزە وەربگرێت و هیچ كۆمپانیایەكیش پەیوەندی ڕاستەوخۆی لەگەڵ كونسوڵخانەكان نییە.

لەدرێژەی بەدواداچوونەكەی یەكێك لە كوردانی دانیشتووی كەنەدا، بە MIC ی وت "هەندێك كەس بەناوی پەسەندكردنی خوێندن لە كەنەدا و ئەمریكا هەڵدەخەڵەتێنرێن، بەڵام ئەوە تەنها پارچە وەرەقەیەكە، كەسانێك لە كەنەداوە خۆیان وەكو پارێزەر ناساندووە، بەڵام من بەدواداچوونم كردووە تەنها وەرەقەیەكە و دروستكراوە و دواتریش ئەو كەسانەی داوای ڤیزەیان پێكردووە ڕەتكراونەتەوە".

لە دادگاكانی هەرێم سكاڵایەكی زۆر لەسەر دۆسیەی فێڵ كردن لە هاوڵاتیان بۆ وەرگرتنی ڤیزا تۆماركراوە، پارێزەر سۆران جەلال دەڵێت  "كەسانێكی زۆر هەستاون بە ساختەكردنی ڤیزا بۆ فێڵكردن لە كەسانی تر، ئەمەش بەپێی ماددەی 456 لەیاسای سزادانی عێراقی دەبێتە فێڵكردن كە سزای زیندانیكردنی بۆ دانراوە".

وەك غازی رەسوڵ، سەرۆكی ئەنجومەنی بۆرسەی هەولێر دەڵێت خەڵكێكی زۆر بۆ ماوەیەك نوسینگەیان كردووەتەوە و پارەیەكی زۆریان لە خەڵك وەرگرتووە، پاشانیش نوسینگەكانیان داخستووە و هیچ ناونیشانێكیان نەماوە".

خاوەن كۆمپانیایەكی ئاڵوگۆڕی دراو، ئامۆژگاری خەڵك دەكات كە "نابێت بەهیچ شێوەیەك متمانە بە نوسینگەكانی دەرەوەی بازاڕ بكەن كە پاش ماوەیەك دایدەخەن".

سالار مەرزانی، خاوەنی یەكێك لەو كۆمپانیایانەی پاسپۆڕتی وڵاتانی كاریبی بۆ خەڵك وەردەگرن دەڵێت "وەرگرتنی ئەو پاسپۆڕتانە لە 120 هەزار دۆلارەوە دەستپێدەكات.

بەگوێرەی ئامارە نافەرمیەكان لەهەرێمی كوردستان نزیكەی هەزار خێزان پاسپۆڕتی وڵاتانی ئەمریكای ناوەڕاست و كاریبییان كڕیوە.

هەواڵ

موقتەتا سەدر هاتە دەنگ

موقتەدا سەدر، ڕێبەری ڕەوتی سەرد، لەراگەیەندراوێكدا ڕایگەیاند،"ئەمە یەکەم ھەڵبژاردنە لەعێراق بەبێ بەشداری ڕەوتی شیعی نیشتیمانی(ڕەوتی سەدر) ئەمەش دڵەڕاوکێی زۆری لای ھاوڵاتیان دروستکردوە کە بەشداری ھەڵبژاردن دەکەن". دەشڵێت،" لەگەڵ دڵەڕاوکێی خەڵک چەندین سیناریۆ دروستکراوە کەگوایە ڕەوتی سەدر بەبەکارھێنای ھێز رێگە نادەن بگەنە سندوقەکانی ھەڵبژاردن، یاخود وتراوە، ڕەوتی سەدر فیتنە دروست دەکات بۆ ئەوەی کەشێکی ئارام بۆ ھەڵبژاردن نەخوڵقێت و بەلایەنگرییە ملیۆنیەکەی دێتە سەر شەقام و خۆپیشاندان دەکات، جەختیش دەكاتەوە،" ھەرچەندە ئێمەلەگۆڕەپانی سیاسی نەماون بەڵام ھەموو تیرەکانیان بۆ سەر ئێمەیە". سەدر لەڕاگەیەندراوەكەیدا بەبێ ناوهێنان پەیامێكی ئاگرین ئاڕاستە دەكات و دەڵێت،" ئەگەر گردبونەوەو ناڕەزایەتی و بەگژداچونەوەتان دەوێت ئێمە خۆمان خاوەنی ئەوەین و فەرموو خۆتان تاقی بکەنەوە و ئێمە لەھەڕەشەکانتان ناترسین".
دەشلێت،" ئەوەی لەگەڕانەوەی بەعس دەترسێت و خەڵکی پێدەترسێنێت ئەوە حزبێکی بێ کەڵکە".
ھەروەھا لەبارەی خزمەتگوزاری و پەرەوردەو وشکە ساڵی و تەندروستی و دۆسیەی ئەمنی پێی وایە، لەخراپترین ئاستتدان و نوسیویەتی،" ھۆزەکان لەلایەک و میلیشیاکان لەلایەک بونەتە بەڵاو خوێنی عێراقی دەرێژرێت".
لەكۆتایی ڕاگەیەندراوەكەشیدا دوپاتیدەكاتەوە،" ئێوە باسی ئەوە دەکەن کە عێراق و گەلەکەی لەگەڵتانە، کەچی گەلی عێراق بەھۆی بێ کاری و ھەژاری و نەخۆشی و گەندەڵییەوە دەناڵێنێت و رڕوی لەزیادبونیشە، كەئەو مەترسیە مەترسی ئاینی عەقیدەشە نەک تەنھا نیشتیمانی ئێوە کەی شیعە