لەدوای نزیکەی 30 مانگ لە راگرتنی، بەیانی ئەمڕۆ
هەناردەکردنەوەی نەوەتی هەرێمی کوردستان دەستیپێکردەوە و گرێکوێرەی دۆسیەی نەوت
لەنێوان هەولێر و بەغدا کرایەوە.
هەناردەکردنی نەوتی هەرێمی کوردستان لە ئاداری 2023 بەبڕیارێکی دادگای نێوبژیوانی پاریس لەسەر
سکاڵایەکی عێراق راگیرا، دوای 30 مانگ لە گفتوگۆ
و کۆبوونەوە لەنێون هەولێر و بەغدا هەناردەکردنەوە دەستیپێکردەوە.
بهیانی ئهمڕۆ شهممه، ههناردهكردنی نهوتی
ههرێمی كوردستان دەستی پێکردەوە و راوێژكارێكی سوودانی دەڵێت، پرۆسەکە ههنگاوێكی
ستراتیژیه و له قۆناغی یهكهمدا 190 ههزار بهرمیل نهوت ههنارده دهكرێت.
بهگوێرهی زانیاریهكانی دیجیتاڵ میدیای MIC،
بهئامادهبونی شاندی ههرێمی كوردستان و عێراق و كۆمپانیای بیانیهكان، ههناردهی
نهوتی ههرێمی كوردستان لهپیشخابورهوه و بهرهو بهندهری جهیهانی توركی دهستیپێكردهوه، بۆ ئەوەی نەوت بگاتە بەندەرەکە 24 تا 48 كاتژمێری پیویستە.
لەبارەی بڕی هەناردەکراوی رۆژانە، مهزههر محهمهد
ساڵح، راوێژكاری سهرۆك وهیزرانی عێراق رایگهیاندوه، رێكهوتنهكه رێگه بهههناردهكردنی
240 بهرمیل نهوتی رۆژانه دهدات.
باسی لەوەشکردووە، داهاتی نهوتی عێراقیش بهگشتی
14 ملیۆن دۆلار زیاد دهكات، لهقۆناغی یهكهمیشدا 190 ههزار بهرمیل ههنارده
دهكرێت كه ئهمه ههنگاوێكی ستراتیژیه.
هەر لەو بارەیەوە، حهیان عهبدولغهنی، وەزیری
نەوتی عێراق رایگەیاند، بۆ یهكهمجار له ماوهی زیاتر له 20 ساڵدا، نهوتی بهرههمهێنراو
له ههرێمی كوردستان رادهستی حكومهتی فیدراڵی دهكرێت بۆ ههناردهكردن.
وەزیری نەوت دەشڵێت، بۆ یهكهمجار له دوای زیاتر
له دو ساڵ له دوای داخستنی بۆرییهكهی عێراق-توركیا، دهكرێتهوه و ههناردهكردنی
نهوت دهستپێدهكاتهوه.
هاوكات کۆمپانیای بەبەبازاڕکردنی نەوتی عێراق –
سۆمۆ رایگەیاند، ئهمڕۆ شەممە كاتژمێر 7:00ـی سەر لەبەیانی هەناردەكردنی نەوتی هەرێمی
كوردستان لە ڕێگەی بەندەری جەیهانی توركیاوە دهستیپێكرد.
سۆمۆ ئاماژە
بەوەشکردووە، ئەوروپا بۆ جێگرەوەی نەوتی روسیا، پێویستی بە نەوتی هەرێم دەبێت و
تاوهكو مانگی تەمموزی 2026 هەناردەكردن بەردەوام دەبێت.
ئەگەر چی رێککەوتنەکە بۆ سێ مانگە وەک ئەوەی پێشوا هەورامانی، وتەبێژی
حکومەت باسی کرد، بەڵام لانیکەم ئەم سێ مانگە بە بێ کێشە پارەی مووچە لە بەغداوە
رەوانە دەکرێت و کێشەکە ئەگەر بە کاتیش بێت چارەسەر دەبێت.
موقتەدا
سەدر، ڕێبەری ڕەوتی سەرد، لەراگەیەندراوێكدا ڕایگەیاند،"ئەمە یەکەم
ھەڵبژاردنە لەعێراق بەبێ بەشداری ڕەوتی شیعی نیشتیمانی(ڕەوتی سەدر) ئەمەش
دڵەڕاوکێی زۆری لای ھاوڵاتیان دروستکردوە کە بەشداری ھەڵبژاردن دەکەن". دەشڵێت،"
لەگەڵ دڵەڕاوکێی خەڵک چەندین سیناریۆ دروستکراوە کەگوایە ڕەوتی سەدر بەبەکارھێنای
ھێز رێگە نادەن بگەنە سندوقەکانی ھەڵبژاردن، یاخود وتراوە، ڕەوتی سەدر فیتنە دروست
دەکات بۆ ئەوەی کەشێکی ئارام بۆ ھەڵبژاردن نەخوڵقێت و بەلایەنگرییە ملیۆنیەکەی
دێتە سەر شەقام و خۆپیشاندان دەکات، جەختیش دەكاتەوە،" ھەرچەندە
ئێمەلەگۆڕەپانی سیاسی نەماون بەڵام ھەموو تیرەکانیان بۆ سەر ئێمەیە". سەدر
لەڕاگەیەندراوەكەیدا بەبێ ناوهێنان پەیامێكی ئاگرین ئاڕاستە دەكات و دەڵێت،"
ئەگەر گردبونەوەو ناڕەزایەتی و بەگژداچونەوەتان دەوێت ئێمە خۆمان خاوەنی ئەوەین و
فەرموو خۆتان تاقی بکەنەوە و ئێمە لەھەڕەشەکانتان ناترسین".
دەشلێت،" ئەوەی لەگەڕانەوەی بەعس دەترسێت و
خەڵکی پێدەترسێنێت ئەوە حزبێکی بێ کەڵکە".
ھەروەھا لەبارەی خزمەتگوزاری و پەرەوردەو وشکە ساڵی
و تەندروستی و دۆسیەی ئەمنی پێی وایە، لەخراپترین ئاستتدان و نوسیویەتی،"
ھۆزەکان لەلایەک و میلیشیاکان لەلایەک بونەتە بەڵاو خوێنی عێراقی دەرێژرێت".
لەكۆتایی ڕاگەیەندراوەكەشیدا دوپاتیدەكاتەوە،"
ئێوە باسی ئەوە دەکەن کە عێراق و گەلەکەی لەگەڵتانە، کەچی گەلی عێراق بەھۆی بێ
کاری و ھەژاری و نەخۆشی و گەندەڵییەوە دەناڵێنێت و رڕوی لەزیادبونیشە، كەئەو مەترسیە
مەترسی ئاینی عەقیدەشە نەک تەنھا نیشتیمانی ئێوە کەی شیعە