Project

بە بەرزبونەوەی ناجێگری سیاسی وه‌به‌رهێنانى بیانى لە سلێمانی کەمدەبێتەوە

ناجێگیرى بارودۆخى سیاسی پارێزگاى سلێمانى هۆكارێكى كاریگه‌ره‌ له‌سه‌ر كه‌مبوونه‌وه‌ى وه‌به‌رهێنانى راسته‌وخۆى بیانى، هەر کات ناجێگری سیاسی بە ئه‌ندازه‌ى 1% به‌رزببێته‌وه‌، قه‌باره‌ى وه‌به‌رهێنانى راسته‌وخۆى بیانى له‌ پارێزگاکە به‌ ئه‌ندازه‌ى له‌ 0.22% كه‌مده‌كات.

روداوە سیاسییەکان لە پارێزگای سلێمانی کاریگەری گرنگ لەسەر دۆخی ئابوری و وەبەرهێنانی شارەکە دروست دەکەن، بەشێوەیەک بە بەرزبونەوەی ناجێگیری دۆخی سیاسی، گەشە و قەبارەی دۆخی ئابوری و وەبەرهێنان رو لە کەمبوونەوە دەکات.
پارێزگاى سلێمانى به‌وه‌ ناسراوه‌ كه‌ زۆر هه‌ستیاره‌ به‌رامبه‌ر هه‌ر رووداو پێشهاتێكى سیاسی، هه‌ر له‌به‌ر ئه‌وه‌شه‌ كه‌ ژماره‌ى خۆپیشاندان و مانگرتن و پێكهه‌ڵپژانه‌كانى له‌ماوه‌ى 2006-2024دا له‌ هه‌ر سێ پارێزگاكه‌ى دیكه‌ زیاتره‌.

ئەگەرچی ئەم هەستیارییە لە لایەکەوە تایبه‌تمه‌ندى زیندوێتى پارێزگایه‌، به‌ڵام له‌لایه‌كى دیكه‌وه‌ هۆكاره‌ بۆ هه‌ڵاتنى وه‌به‌رهێنى بیانى و هه‌ندێكجار وه‌به‌رهێنى ناخۆییش، چونكه‌ ئه‌سته‌مه‌ وه‌به‌رهێنێ سه‌رمایه‌ى خۆى له‌ ژینگه‌یه‌كدا بخاته‌كار كه‌ به‌ هه‌ڵبه‌رز و دابه‌زی سیاسیدا گوزه‌ر بكات.

بەپێی توێژینەوەیەکی دامەزراوەی ڤیژن بۆ لێکۆڵینەوەی ستراتیژی کە بە ناونیشانی "رۆڵى وه‌به‌رهێنانى راسته‌وخۆى بیانى له‌ هه‌رێمى كوردستان له‌نێوان ساڵانى 2006-2024 ئەنجامدراوە و پارێزگاى سلێمانى وه‌ك نمونه‌ وەرگیراوە، ناجێگیرى فه‌زاى سیاسی پارێزگاى سلێمانى به‌ هۆكارێكى (زۆر زۆر) كاریگه‌ر له‌سه‌ر كه‌مبوونه‌وه‌ى وه‌به‌رهێنانى راسته‌وخۆى بیانى دایاریی کراوە

له‌ پێوانه‌سازیەکی توێژینەوەکەدا ده‌ركه‌وتووه‌ ئه‌گه‌ر  ئه‌م  فاكته‌ره‌ به‌ ئه‌ندازه‌ى 1% به‌رزببێته‌وه‌ له‌به‌رامبه‌ردا قه‌باره‌ى وه‌به‌رهێنانى راسته‌وخۆى بیانى له‌ پارێزگاى سلێمانى به‌ ئه‌ندازه‌ى له‌ 0.22% كه‌مبوونه‌وه‌ به‌خۆیه‌وه‌ ده‌بینێت.

شارێكى وه‌ك سلێمانى كه‌ 11 ساڵه‌ بایكۆتى ناوبه‌ناو ده‌یگرێته‌وه‌ و 91 خۆپیشاندانى ته‌نها بۆ شایسته‌داراییه‌كانى ئه‌نجامدابێت و 182 به‌یاننامه‌ى ناره‌زایی له‌وباریه‌وه‌ ده‌ركردبێت،ده‌توانین بڵێین سه‌قامگیرى سیاسی له‌به‌رده‌م پرسیاردایه‌،ئه‌مه‌ش ئه‌و میتۆده‌مان بۆ پشت راستده‌كاته‌وه‌ كه‌ پێی وایە "سه‌رمایه‌ ترسنۆكه‌ و خۆى له‌و ژینگانه‌ى وه‌به‌رهێنان به‌دوور ده‌گرێت كه‌ به‌ناجێگیرى سیاسى ناسراون".

توێژینەوەکە پێشنیازی ده‌سته‌به‌ركردنى هاوسه‌نگی سیاسی و ئیدارى بۆ پارێزگاى سلێمانى کردووە بۆ ئه‌وه‌ى وه‌به‌رهێنى بیانى سڵ نه‌كاته‌وه‌ له‌ به‌گه‌ڕخستنى سه‌رمایه‌كه‌ى له‌ وه‌به‌رهێنانى راسته‌وخۆى بیانى له‌و پارێزگایه‌دا، هەروەها پێشنیازی ئەوەشی کردووە، دڵنیایی بدرێت به‌ وه‌به‌رهێنى بیانى له‌ پاراستنى سه‌رمایه‌ و پرۆژه‌كانى ئه‌ویش له‌ رێگه‌ى ره‌خساندنى ژینگه‌یه‌كى هاوسه‌نگ له‌ رووى سیاسی و به‌رگرتن له‌ زۆرى خۆپیشاندان و مانگرتن و هه‌ڵكوتانه‌ سه‌ر سه‌رمایه‌داران.

هەواڵ

سوریا لە دانوستاندنەکانی پاریس لەگەڵ کورد کشایەوە

حکومەتی سوریا کشانەوەی لە دانووستاندنەکانی پاریس ڕاگەیاند و پێگەی ئەلمۆنیتۆری ئەمریکیش دەڵێت: بڕیارەکە لە ژێر فشاری تورکیا دراوە.

ئاژانسی هەواڵی سوریا- ناسراو بە سانا لە زاری سەرچاوەیەکی فەرمی حکومەتی دیمەشق بڵاویکردوەتەوە، سوریا لە دانوستاندنەکانی پاریس لەگەڵ بەرپرسانی کورد بەشداریی ناکات و داواشیکردوە دانوستاندنەکان لە دیمەشقی پایتەخت درێژەی هەبێت.

بەرپرسە سورییەکە بە توندی دژایەتی حکومەتی وڵاتەکەی بۆ کۆنفڕانسی پێکهاتەکانی باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا لە حەسەکە دەربڕیوە و کۆنفڕانسەکەی بە هەوڵێک بۆ جوداخوازی ناوبردوە.

حکومەتی سوریا کۆنفڕانسەکە بە دژی ڕێککەوتنی 10ـی ئازاری ئەمساڵی نێوان مەزڵوم عەبدی فەرماندەی گشتیی هێزەکانی سوریای دیموکرات و ئەحمەد شەرع، سەرۆکی ڕاگوزەری سوریا دەزانێت.

ماڵپەڕی ئەلمۆنیتۆی ئەمریکی ئاشکرایکردووە، کشانەوەی سوریا لە دانوستاندنەکانی پاریس لە ژێر فشاری تورکیادایە و سەردانی ڕۆژی پێنجشەممەی ڕابردووی هاکان فیدان، وەزیری دەرەوەی تورکیا بۆ سوریا هەر بۆ ئەو مەبەستە بووە.

لە دوای دەست بەکاربوونی حکومەتی ڕاگوزەری سوریا ئەمریکا و فەڕەنسا بەچڕی کار دەکەن بۆ گەیشتن بە چارەسەرێکی سیاسیی لە سوریا، وادیارە ئەم بڕیارە گرفت بۆ هەوڵەکانی پاریس و واشنتن دروست دەکات.

رۆژی هەشتی ئەم مانگە، پێکهاتەکانی باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا کە لەژێر ئیدارەی خۆبەڕێوەبەریدان لە حەسەکە کۆنفڕانسێکیان بەست و تێدا جەختیان لە دەستورێکی دیموکراسی بۆ سوریا و دامەزراندنی سیستمێکی ناناوەندی کردەوە، کە مافی هەموو پێکهاتەکانی تێدا فەراهەمکرابێت؛ کردوە.

تورکیا کە لەدوای ڕوخانی ڕژێمی پێشوی سوریا هەژمونی خۆی بەسەر دیمەشقدا سەپاندوە، دەیەوێت لەو ڕێگەیەوە توانای خۆ بەڕێوەبەری باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا لە قاڵب بدات، کە بە مەترسی دەزانێت بۆ سەر ئاسایشی نیشتمانی وڵاتەکەی.

کورد لە سوریا داوا دەکات، هەسەدە وەک هێزێکی سەربەخۆ لە ناو وەزارەتی بەرگریی سوریا بمێنێتەوە، سیستمی بەڕێوەبردنی وڵات نا ناوەندی بێت و مافی تەواوی پێکهاتەکان بدرێت و بەشداریی سیاسییان پێ بکرێت و لە ناوەندی بڕیار ڕۆڵیان هەبێت.