ژیان

پیاوێک بە مەبەستی چارەسەری کۆکە چووە لای پزیشک بەڵام تەنێکی نامۆ لە سورێنچکیدا دۆزرایەوە

بەگوێرەی راپۆرتەکەی کەناڵی ٣٦٠ی روسی، پیاوێکی تەمەن ٣٧ ساڵ بەهۆی کۆکە و سەختی هەناسەدان و هەستکردن بە ئازار لە قوڕگیدا، سەردانی نەخۆشخانەی کردبوو بەڵام لە کاتی پشکنینەکاندا پزیشکەکان تۆڕێکی کانزاییان لە شێوەی "تەل" لە سورێنچکیدا دۆزییەوە و نەشتەرگەرییان بۆ کرد و تەلەکەیان لە جەستەی دەرهێنا.
پزیشکەکان ئاماژەیان بەوە کردووە کە پیاوەکە نەیتوانیوە روونی بکاتەوە کە چۆن ئەو تەلە گەیشتووەتە گەدەی، لە کاتێکدا تیرەکەی نزیکەی دوو سانتیمەتر بووە، لەکاتی لابردنی ئەم تەنەدا مەترسی ئەوە هەبووە زیان بە دیواری سورێنچکی بگەیەنێت.
لای خۆیەوە تاتیانا شاشکۆڤا، سەرۆکی بەشی دەستنیشانکردنی کلینیکی لەو نەخۆشخانەیەی کە نەشتەرگەری رزگارکردنی ئەو کەسەی تێدا ئەنجامدرا، رایگەیاند "بڕیارماندا بە بەکارهێنانی چەقۆیەک کە بۆ کۆکردنەوەی بایۆپسی بایۆلۆجی بەکارهاتووە، تەلەکە لە سورێنچکی ئەو پیاوە دەربهێنین، نەشتەرگەرییەکەش نیو کاتژمێری خایاند".

هەواڵ

ئەمنیستی ئینتەرناشناڵ: کۆتایی بە پێشێلکاری بهێنن

ڕێکخراوی ئەمنیستی ئینتەرناشناڵ رایگه‌یاند، دەبێت دەسەڵاتدارانی هەرێمی کوردستانی عێراق، کۆتایی بەو پێشێلکاریانە بهێنن كه‌ ئه‌نجامی ده‌ده‌ن لە بەرامبەر ئازادی ڕادەربڕین و ئازادی ڕاگەیاندن، له‌ نێویشیاندا ده‌ستگیركردنی رۆژنامه‌نوسان و لێدان و دادگاییكردنی ناداپه‌روه‌رانه‌.

ڕێکخراوی ئەمنیستی ئینتەرناشناڵ له‌ راپۆرتێكدا له‌باره‌ی  ڕەوشی ئازادییەکان لە هەرێمی کوردستان، رایگه‌یاندوه‌، "دەسەڵاتدارانی هه‌رێمی كوردستان شانازی بەوە دەکەن کە له‌ هەرێم ئازادی ڕۆژنامەوانی و ئازادی ڕادەربڕین هه‌یه‌، به‌ڵام ئه‌وه‌ بانگه‌شه‌یه‌كی گاڵتەجاڕانەیە و هه‌ڵمه‌تی هەراسانکردن و تۆقاندن و دادگاییکردنی ڕۆژنامەنوسان ئه‌نجامده‌ده‌ن بەتایبەتی ئەوانەی کە ڕاپۆرتیان لەسەر گەندەڵی بڵاوكردوه‌ته‌وه‌".

رێكخراوه‌كه‌ ڕەخنەی لە مامەڵەکردنی دەسەڵاتداران لەگەڵ پرسە کۆمەڵایەتییەکان گرتوه‌ و هێرشی دەسەڵاتداران بۆ سەر ئازادییەکانی ڕۆژنامەگەری، کولتورێکی ترسی دروستکردوە، لە درێژەی ڕاپۆرتەکەدا هاتوه‌، "هێرشەکان هەراسانکردن و ترس و تۆقاندنی ڕۆژنامەوانان له‌خۆده‌گرێت، كه‌ کاریگەرییەکی زۆر نەرێنی و خراپیان هەبوە بۆ سەر مافەکانی ئازادی ڕۆژنامەوانی و ڕادەربڕین، چه‌ندین ڕۆژنامەنوس ناچاربون زێدی خۆیان جێبهێڵن و ڕابکەن یان خۆیان بشارنەوە، یانیش بە ناچاریی دەستبەرداری کاری ڕۆژنامەوانی ببن".

ئاماژه‌ی به‌وه‌شكردوه‌، لە ساڵی 2023دا ده‌ستگیركردنی 37 رۆژنامه‌نوس تۆمارکراوە و 27 ڕوداویش رویانداوه‌ كه‌ ڕۆژنامەنوسان ڕوبەڕوی هێرش و هەڕەشە و سوکایەتیکردن بونه‌ته‌وه‌، لەماه‌ىی سێ مانگی یەکەمی ساڵی 2014دا، دەسەڵاتدارانی هه‌رێمی كوردستان لانیکەم 10 ڕۆژنامەنوسیان لە پەیوەندی لەگەڵ کارە ڕۆژنامەگەرییەکانیان دەستبەسەر کردوە یان بانگهێشتیان کردون، هەندێکی دیكه‌ش لە ئێستاوە دوای دادگاییکردنی نادادپەروەرانە سزای زیندانیکردنیان بەسەردا سەپێنراوە.

ڕێکخراوی لێبوردنی نێودەوڵەتی لەگەڵ هەشت ڕۆژنامەنوس و کەسوکاری ڕۆژنامەنوسانی دەستبەسەرکراو و پارێزەرەکانیان قسەی کرد، هەروەها پێداچونەوەی بە بەڵگەنامەکانی دادگادا کردوه‌، کە پەیوەندییان بە چوار دۆسیەی ڕۆژنامەنوسانی دەستبەسەرکراو هەبو، کە هەمویان باسیان لە بەربەستەکانی بەردەم ئازادی ڕۆژنامەگەری له‌ هه‌رێمیه‌ كوردستان كردوه‌.