زانست

بێگانە و تەنە فڕیوەکان ئایا لە گەردووندا ڕکابەرمان هەیە ؟

پێشکەشکردنی ڕۆژنامەنووسێکی مەکسیکی - چەند ڕۆژێک لەمەوبەر لە پەرلەمانی وڵاتەکەیدا سەبارەت بەو شتانەی کە بانگەشەی ئەوە دەکرد دوو تەرمی پارچە پارچەکراوی بوونەوەری دەرەوەی زەوین، تەمەنیان زیاتر لە هەزار ساڵە، ئەو مشتومڕە کۆنە نوێیەی لێکەوتەوە سەبارەت بە واقیعی بوونی بوونەوەرە دەرەکییەکان کە کێبڕکێ لەگەڵ مرۆڤەکاندا دەکەن لە گەردووندا، یان لانیکەم تەنەکانی دەرەوەی زەوی کە چاودێرییان دەکەن و لە خەوندان بۆیان.

لە ماوەی دەیەی ڕابردوودا ئەم جۆرە تۆمەتانە سەبارەت بە بوونی مرۆڤە بێگانەکان زۆرجار دەرکەوتوون، دوایینیان نزیکەی هەفتەیەک لەمەوبەر ڕوویدا کاتێک ڕۆژنامەنووسی مەکسیکی جەیمی مۆسان دوو تەرمی مۆمیاکراوی لەناو سندوقی بچووکی دار و شووشەیی نمایشکرد لە میانی دانیشتنێکدا لەسەر کەسانی بیانی لە کۆنگرەی مەکسیک بە ئامادەبوونی پسپۆڕان و سیاسەتمەدارانی ژاپۆن، ئەرجەنتین، فەرەنسا و بەرازیل.و پیرۆ، بە ئامانجی تاوتوێکردنی "دیاردە نامۆ نەناسراوەکان" (UAP).

ئەو ڕۆژنامەنووسە - کە بە باوەڕی بە بوونی تەنی فڕینی نەناسراو ناوبانگی دەرکردووە - ڕایگەیاندووە کە ئەو تەنانە لە وڵاتی پیرۆ دۆزراونەتەوە و تەمەنیان بە هەزار ساڵ مەزەندە دەکرێت، ناوبراو لەژێر سوێنددا شایەتحاڵی ئەوەی دا کە 30%ی دی ئێن ئەی ئەو بوونەوەرانە نادیارە، هەروەها پەیوەندییان بە مرۆڤەوە نییە، ئەمەش ئاماژەیە بۆ ئەوەی کە ئەوان مرۆڤی بێگانەن، بەڵام هەموو ئەو تۆمەتانە لەسەر بنەمای لێکۆڵینەوەی زانستی بەرچاو نەبوون.

بەڵام ئەوانی تر هەر بەوەوە نەوەستاون، بەڵکو لە درێژەدا باسیان لەوە کردووە کە پەیام و سیگناڵیان لە بۆشایی ئاسمانەوە پێگەیشتووە و دەڵێن کە پێیان وایە لەوانەیە پەیامێک بن کە لەلایەن مرۆڤە نامۆکانەوە بنێردرێت کە لەسەر هەسارەکانی تر دەژین و هەوڵی پەیوەندیکردن لەگەڵ مرۆڤ دەدەن.

ڕۆژنامەی "دەیلی میرۆر"ی بەریتانی لە مانگی حوزەیرانی ساڵی ڕابردوودا بڵاویکردەوە "شتێکی مەحاڵ فیشەکی بۆ زەوی ناردووە". زانایانی فەلەکناسی باس لەوە دەکەن کە ئەو ئامێرە نهێنییە هەر ١٨ خولەک جارێک سیگناڵی ڕادیۆیی دووبارە دەناردەوە، هەروەها جیاوازە لە هەموو شتێک کە پێشتر لە بۆشایی ئاسماندا بینراوە.

Tech

شەپۆلە بەهێزەکە دێت تەرزە و برووسکەی لەگەڵدایە

پێشبینی دەکرێت لە ئێوارەی ئەمڕۆ سێشەممەوە شەپۆلە بەهێزەکەی باران بارین روو لەناوچە جیاوازەکانی هەرێمی کوردستان بکات و مەترسی ئەوەش هەیە لە هەندێک ناوچە لافاو درووست بێت.

به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی كه‌شناسی و بومه‌له‌رزه‌زانی هه‌رێمی كوردستان رایگه‌یاند، ئه‌مڕۆ  ئاسمان هەور و نیمچە هەوردەبێت لەگەڵ بونی تۆز و خۆڵ و زیادبونى خێرایی با و سبه‌ی چوارشه‌ممه‌ ئاسمان هەور و نیمچە هەوردەبێت لەگەڵ زیادبونى خێرایی با، ئەگەرى بەرزبونەوەى تۆزوخۆڵ لەسەر بەشێک لەناوچەکان هه‌یه‌.

به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی كه‌شناسی و بومه‌له‌رزه‌زانی هه‌رێمی كوردستان بڵاویكرده‌وه‌، ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه‌ ئاسمان هەور و نیمچە هەوردەبێت لەگەڵ بونی تۆز و خۆڵ و زیادبونى خێرایی با، لەکاتەکانی دواینیوەرۆ شەپۆلێکى هەورە تریشقە و باران بارینى پچڕ پچڕ لەسەرجەم ناوچە جیاجیاکان دەبارێت، لەشەودا کاریگەرى باران بارین کۆتایی دێت.

كه‌شناسی باسی له‌وه‌شكردوه‌، سبه‌ی چوارشه‌ممه‌ ئاسمان هەور و نیمچە هەوردەبێت لەگەڵ زیادبونى خێرایی با، ئەگەرى بەرزبونەوەى تۆزوخۆڵ لەسەر بەشێک لەناوچەکانى (باشورى پارێزگاى هەولێر و بەشێک لە ئیدارەى گەرمیان و پاریزگاى کرکوک) لە دواینیوەڕۆ لەئەنجامى ئەو ناسەقامگیریەى هەیە لەکەشی ناوچەکەمان بارانبارین لە دواى نیوەرۆ دەستێدەکاتەوە لەگەڵ شەپۆلێکى هەورە تریشقە، ئاستى دابارین لەسەر بەشێک لە پارێزگاکانى سلێمانى و ناوچە شاخاوییەکان زیاتر دەبێت.